Thursday, March 10, 2011
نگرشی به زندگانی ی ِ سرشار و کارنامه ی پُربار ِ «استاد محمّد مهریار»
استاد محمد مهریار دانشمند و ادیب فرزانه در ساعت نُه و نیم ِ بامداد روز چهارشنبه هیجدهم اسفند ماه هزار و سیصد و هشتاد و نُه خورشیدی،چشم از جهان فرو بست.
*
استاد محمد مهریار دانشمند فرزانه و ایران شناس بزرگ از شخصیت های ملی ایران بود که در زمینه ی علوم انسانی نظیر زبان شناسی ، ادبیات فارسی ، جامعه شناسی و روانشناسی (تعلیم و تربیت) ، تاریخ و فلسفه و نیز جغرافیا و همچنین علوم حوزوی ، سالها تحصیل ، تدریس ، تحقیق و تالیف کرد ودر بسیاری ازین علوم، سر آمد دوران خود در ایران گردید .
*
تسلط اش به زبان های انگلیسی ، فرانسه و عربی او را از مرزهای ایران فراتر برد و زمینه ساز ترجمه ها و تالیفات ارزنده ای شد که از گنجینه های ماندگار فرهنگ این کشور محسوب می شوند. هوش سرشار وی و حافظه شگفت اش باعث می شد که در زمینه های مختلف دانش فراوان بیندوزد و از او شخصیتی جامع العلوم بسازد. با این همه ، فروتنی اش بسیار بود و او در پی نام نمی گشت.
*
جهان گرایی اش هرگز باعث نشد که ذره ای از مهر او به ایران، سرزمین کهن و پر گوهر کاسته شود و بر عکس، او به تحقیق و جستجو در زمینه ایران شناسی و زبان اوستایی پرداخت. پژوهش هایی در زمینه شاهنامه ونیز آخرین تالیف ایشان "فرهنگ نام شهر ها و برخی آبادی های کهن ایران" خود گواه این سخن است. همچنین ایشان از اصفهان شناسان برجسته بودند.
*
او که در سال هزار و دویست و نود و هفت خورشیدی در اصفهان ودر خانواده ای مذهبی و روحانی متولد شد ، پس از تحصیل در حوزه علمیه اصفهان برای تکمیل تحصیلات دینی خود و کسب اجتهاد به نجف عزیمت نمود و پس از پایان آن دوران به زادگاهش اصفهان بازگشت و به تحصیل فلسفه و ادبیات در دانشسرای عالی پرداخت. در سال هزار و سیصد و نوزده به تدریس در مدارس اصفهان دعوت شد که با فروتنی پذیرفت و نخبگان زیادی شاگرد درس های ادبیات فارسی ، تاریخ، جغرافیا و زبانهای خارجه استاد در آن دوران بوده اند.
*
استاد در سال هزار و سیصد و سی، به آمریکا سفر کرد و در دانشگاه فلوریدا و شیکاگو در رشته تعلیم و تربیت ( از گرایشهای روانشناختی ) و همچنین ادبیات به تحصیل پرداخت. پس از آن دیگر بار به ایران باز گشت و با اندوخته ی دانش ِ به روز ِ خود، به ویژه در خصوص تعلیم و تربیت و پرورش کودک، به آموزش پرداخت و کتاب "تحقیق در رشد و نمو کودک" را به رشته تحریر در آورد. تاسیس و مدیریت کتابخانه دانشکده پزشکی دانشگاه اصفهان از خدمات ارزنده وی به شمار می رود ونیز خدمات شایسته ی ِ ایشان در مقام معاونت دانشکده ادبیات آن دانشگاه نیز در خور ستایش است.گفته می شود که ایشان استاد السنه شرق در دانشگاه کمبریج نیز بوده اند .
از آثار چاپ شده ایشان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1) چشم انداز تاریخ سیاسی ایران ،در اصفهان
2) اصفهان از قدیم ترین عهود تاریخی تا عهد سلجوقی(رساله اصفهان در گذشته و حال )چاپ اصفهان
3) رساله در رشد و نمو کودک و راه استفاده از آن در تعلیم و تحصیل
4) قلمرو ایران در گذشته و حال (در تاریخ صفویه)
5) تاریخ ادبیات ایران قبل از اسلام ، جلد اول چاپ اصفهان
6) تاثیر و نفوذ غرب در ایران، چاپ اصفهان
7) هلال ماه نو ، ترجمه از اشعار تاگور شاعر نامدار هند
8) راه نو در سلامت روان و تن
9) شاه دز کجاست؟
10) سقوط اصفهان ،گزارش های گیلاننتز درباره هجوم افغان ها و سقوط اصفهان
سفر نامه سانسون (وضع کشور ایران در عهد شاه سلیمان صفوی)
12) آناباز ، ترجمه شعر سن زون پرس(به اتفاق محمود نیکبخت)
13) فرهنگ جامع نامها و آبادیهای کهن اصفهان (1382)
14) فرهنگ شهر ها و برخی آبادی های کهن ایران
و مقالات متعدد و ترجمه های دیگر .
یاد این استاد فرزانه گرامی و روح پر فتوحش شاد باد.
پاینده ایران
