Monday, July 23, 2007
٣: ١٩. رويكرد ِ نسل ِ جوان به گنجينه ي فرهنگ ِ ايراني: كوششي نويدبخش
«كنون رزم ِ سهراب و رستم شنو
دگرها شنيدستي، اين هم شنو»
فردوسي
يادداشت ويراستار
دوشنبه يكم امرداد ماه ١٣٨٦
دوشنبه يكم امرداد ماه ١٣٨٦
نسل جوان امروز در گستره ي زندگي ي دشوار ِ اجتماعي ي كنوني و پيوندهايي كه بر اثر ِ كاركرد ِ رسانه هاي الكترونيك با فراسوي مرزهاي ميهن يافته است، به انگيزه ي شور و شتاب و نوجويي ي طبيعي ي خود، به هر دري سرمي زند تا مگر به رويش گشوده شود و گم شده ي ناشناخته ي او رُخ بنمايد. امّا چُنين جُستاري، به ويژه هنگامي كه رهنموني در كار نباشد، مي تواند به جاي راه يابي به «سَر ِ آب»، به «سَراب» بينجامد و نيروها و كوششها را بر باددهد.
با اين حال، «در نوميدي، بسي اميدست!» و خوشبختانه، گهگاه نشانه هايي از راه يابي ي درست و سزاوار به چشم مي خورد و دوستداران فرهنگ را خشنود مي گرداند.
در عرصه ي موزيك، جدا از موسيقي ي سنّتي و دستگاهي ي ايراني و ترانه خواني هايي در كنار آن و نيز موزيك توده در پهنه ي گسترده ي ميهن -- كه همه ريشه در پيشينه ي فرهنگي ي مردم اين مرز و بوم دارند -- در سالهاي اخير، نوعي موزيك به نام ِ «رَپ» به تقليد از غربيان رواج و شهرت يافته و رويكرد ِ بخشي از جوانان را به خود فراخوانده است. اين گونه موزيك -- كه ريشه در شاخه هايي از موزيك ِ كشورهاي آفريقايي دارد -- در سرزمينهاي باختري، زبان و بيان و حال و هواي ويژه ي خود را يافته است و آشكارست كه جوانان ما نيز در نخستين گامهاي خود در اين راه به تقليد از همسالان غربي ي خود پرداخته و حتّا زبان ِ آنان را طوطي وار تكراركرده اند.
پيش از اين ديده و شنيده بوديم كه كساني از اينان گرايشي به درآميختن ِ زبان فارسي با زبانهاي باختري (بيشتر انگليسي) يافته اند؛ امّا تا اين جاي كار، هنوز نشاني پذيرفتني از فرهنگ ايراني در ميان نيست.
اكنون شاهد كوششي ديگرگونه در اين راستاييم. گروهي از اين جوانان، به سرچشمه ي سرچشمه هاي فرهنگ ايراني، شاهنامه ي فردوسي روي آورده و نمودگاري از اندوهنامه ي رستم و سهراب را دست مايه ي كار ِ خود كرده اند. اجراكننده ي كانوني ي اين برنامه، جواني است به نام ِ "تَهَم". كاربُرد ِ ساز هاي ضربي ي ايراني براي پديدآوردن ِ ضرباهنگ ِ همخوان با درونْ مايه ي اين اجرا و نويساندن بيت هاي شاهنامه به خطّ ِ نستعليق شكسته بر صفحه ي نمايش ويديويي، چشمْ گيرست و همه حكايت از پويش در راستاي ِ عرضه ي فضايي ايراني به شنونده و بيننده ي اين برنامه دارد .
اين همه را مي توان به فال نيك گرفت و اميدوار بود كه از اين پس، جوانان ما حتا در چهارچوب همين گرايش خود به موزيك ِ تندْآهنگ ِ "رَپ"، روي آور به گنج شايگان ادب و فرهنگ ايراني شوند و --همچنان كه در همه ي تقليدهاي پيشينيان مان از ديگران در درازناي تاريخ ديده ايم -- بر كار ِ خود انگ و رنگ ايراني بزنند تا ديگران هم دريابند كه ما از زير ِ بوته درنيامده ايم و كارنامه ي فرهنگي ي درخشان و كهن بنيادي، پشتوانه ي هريك از كنشهاي امروزين ماست.
نشاني ي پيوند به فيلم ويديويي ي فراگير ِ اين اجرا را كه دوست ارجمندم آقاي دكتر سيروس رزّاقي پور به اين دفتر فرستاده اند، با سپاسگزاري از ايشان، در اين جا مي آورم:
