Thursday, March 15, 2007
2: 287. چهره ي ِ زن و نمود ِ عشق در شعر ِ شاملو: پژوهشي در ساختار ِ شعر ِ معاصر
يادداشت ويراستار
شعر معاصر فارسي كه از نيمايوشيج تا شاعران ِ دست اندركار ِ كنوني، با افت و خيزهايي در پويش بوده است، ويژگيهاي بسياري دارد كه آن را نسبت به شعر كهن ما ديگرگونه مي نمايد. اين ديگرگونگي ها را مي توان در كالبد و زبان و بيان و موزيك دروني ي شعر يا درونمايه و خيالْ نقش ها و يا زمينه ها و ژرفْ ساخت ها و نيز شالوده هاي روانْ شناسي ي فردي و جمعي و پشتوانه هاي زندگي ي اجتماعي و سياسي و از همه كليدي تر و مهم تر، نوع ِ نگاه ِ شاعران به انسان و جامعه ي انساني و جهان ِ زيستگاه ِ آدميان، جُست و بررسيد و با قرينه هاي آنها كه در ادب هزاره ي گذشته مان نموديافته اند، سنجيد.
آشكارست كه بررسي و شناخت ِ هريك از اين سويه ها و جنبه هاي ديگر، در شعر اين روزگار؛ با آن كه تنها اندكي بيش از هشت دهه از زادْهنگام ِ آن مي گذرد -- كه در سنجش با زمان ِ شعر كهن، به يك دهم نيز نمي رسد -- نيازمند ِ كوشش و كاوش و پژوهشي دامنه دارست. بخش كوچكي از اين كار ِ بزرگ در دهه هاي پشت ِ سر انجام پذيرفته؛ امّا بخش ِ عمده ي آن، همّت و تلاش پژوهشگران امروزين و فردايي را به خود مي خواند.
در اين يادداشت، مجال آن را ندارم كه به كارهاي تا كنون صورت پذيرفته -- حتّا فهرست وار -- اشاره كنم و چگونگي شان را بررسم و ارزيابم. پس ناگزير، به شناساندن ِ همين يك نمونه كه عنوان ِ اين درآمد، حكايت از آن دارد، بسنده مي كنم و سخن هاي ديگر را به هنگامي سزاوار وامي گذارم.
*
مجيد نفيسي، شاعر، نويسنده و پژوهنده، يكي از جدّي ترين و ژرفاكاوترين پژوهشگران كنوني در اين پهنه است
كه پيش از اين، در همين تارنما به برخي از پژوهشهايش بازبُرد و پيوند داده ام. او امروز، پژوهش تازه ي خود در باره ي سويه ي مهمّي از شعر ِ شاعر ِ بزرگ ِ روزگارمان احمد شاملو و نيز شعر/يادواره اي از خود در ستايش شاملو را به پيوست پيامي به اين دفتر فرستاده است كه با سپاسگزاري از او و نيز آفريني بر دوستم گيتي بانو مهدوي -- كه نشاني ي ِ پيوند ِ بدين گفتار و شعر ِ مجيد را براي ِ راهْ بُرد ِ بدان، آماده كرد -- در ديدرس ِ خوانندگان ارجمند ِ دوستدار ِ شناخت ِ هرچه بهتر ِ شعر ِ نوين فارسي مي گذارم.
پس، اين شما و اين هم نگاه ِ يك شاعر و پژوهشگر ِ امروز به درونمايه ي ِ عشق و جايگاه ِ والا و انساني ي ِ زن ِآزاده و آرماني (و در همان حال، زميني و واقعي) ي ِ امروز در شعر ِ بلندْپايگاه ِ شاملو.
متن ِ كامل ِ گفتار ِ پژوهشي و نيز شعر ِ مجيد نفيسي را در اين نشاني، بيابيد و بخوانيد:
http://ketabkhaneyegooya.com/Shamlu-va-Eshq-Nafissi.doc
