CENTER FOR IRANIAN STUDIES - کانون پژوهشهای ايران شناختی

اين روزها، همه جا نگراني و دلْ شوره براي احتمال يك تازش نظامي از سوي دولت آمريكا و همْ دستان تباه - كارش به ايران، مطرح است و احساس مي شود.نه تنها ايرانيان كه سخت نگران نابودي مردم و ميهن و ارزشهاي ديرينه ي فرهنگي ي خويش اند و به خود مي پيچند، بلكه دانشمندان و كارشناسان اثرهاي باستاني در سراسر جهان نيزكه ارزش بسيار والاي گنجينه ي بزرگ هنر و فرهنگ و تاريخ ميهن مان را نيك مي شناسند و آن را به درستي ميراث مشترك همهء آدميان مي شمارند، در اين هنگامه ي دشوار ِ دلهره و اضطراب با ايرانيان همْ دل و همْ زبانند.

امروز تارنماي بخش فارسي ي بي بي سي، ترجمه ي فارسي ي نوشتاري را در اين زمينه، به گفتاوَرد از نشريّه ي گاردين، انتشارداده است كه به سبب اهميّت درونمايه ي آن، در اين صفحه بازْنشرمي دهم.

خطر حمله احتمالی آمریکا برای آثار باستانی ایران

روزنامه گاردین چاپ بریتانیا در شماره دوشنبه 5 مارس مقاله ای تحت عنوان "حملات احتمالی آمریکا معماری غنی و گنجینه های نادر ایران را تهدید می کند» به چاپ رسانده است. در این مقاله که با عکس هایی از تخت

جمشید و یکی از مساجد قدیمی اصفهان ونیز کاشی کاری های نطنز تزیین یافته، میو کندی، نویسنده مقاله به نقل از دکتر جان کرتیس، کارشناس ارشد موزه بریتانیا در معماری خاورمیانه، می گوید حمله احتمالی به تاسیسات هسته ای ایران ممکن است به آثار باستانی ایران خسارات جبران ناپذیری وارد کند.جان کرتیس می گوید بسیاری از تاسیسات هسته ای ایران به محل آثار باستانی ایران بسیار نزدیک است از جمله نطنز که یکی از تاسیسات هسته ای ایران در آنجا قرار دارد، از مراکز هنر کاشیکاری سنتی ایران است. اصفهان، شهری که در قرن شانزدهم زیباترین شهر جها ن محسوب می شد و از سوی یونسکو، موسسه علمی، فرهنگی وآموزشی سازمان ملل متحد، بخشی از میراث فرهنگی جهان شناخته شده نیز در مجاورت یکی دیگر از این تاسیسات اتمی واقع است.

محل دیگری که در مقاله مورد بحث به آن اشاره شده شیراز است که بخاطر این که مقبره سعدی و حافظ دو شاعر برجسته ایرانی قرون وسطی، و تخت جمشید کاخ داریوش پادشاه هخامنشی و نیز آرامگاه کورش کبیر که در سال پانصد و سي و نُه ِ پيش ازمیلاد بابل را فتح کرد، در آنجا قرار دارد یک مجموعه پرارزش تاریخی و فرهنگی محسوب می شود.

گاردین می نویسد که تاسیسات اتمی ایران درنزدیکی این آثار باستانی چند هزار ساله و خود شهر شیراز قرار دارد. یکی از تاسیسات هسته ای ایران نيز در اصفهان قرار دارد.

میو کندی، نویسنده گاردین یادآوری می کند که دکتر کرتیس پیش از حمله نیروهای به رهبری آمریکا به عراق، در مورد خطر نابودی میراث فرهنگی آن کشور نیز هشدار داده بود. اکنون کابوس وی به حقیقت پیوسته و محل بابل باستان، در حال حاضر پایگاه ارتش آمریکاست. علاوه بر این هزاران اثر نفیس و باستانی از موزه بغداد به سرقت رفته و به طور قاچاق از عراق بیرون برده شده است.

جان کرتیس می گوید اکنون از این بیم دارد که تاریخ یک بار دیگر تکرار شود چرا که هرگونه حمله نظامی به ایران اعم از هوایی یا زمینی نه تنها برای مردم بلکه برای آثار تاریخی این کشور نیز پی آمدهای فاجعه آمیزی خواهد داشت.

میو کندی می نویسد ابراز نگرانی از سرنوشت احتمالی گنجینه های کمیاب ایران به جان کرتیس محدود نمی شود. وی مقاله خود را با سخنان پرفسور هریت کرافورد، از انستیتوی باستان شناسی لندن که قبل از جنگ عراق درباره سرنوشت آثار باستانی این کشور ابراز نگرانی کرده بود به پایان می برد.

پرفسور کرافورد می گوید:"هرگونه حمله به ایران نه تنها موجب هزاران مرگ اجتناب ناپذیر خواهد شد، بلکه خطر وارد شدن خسارات غیرقابل تصور به میراث این کشور را، که با خسارات وارده به عراق قابل مقایسه، نيست به همراه دارد."