Friday, January 19, 2007
كوششهاي تازه اي براي رهايي ي مُرده ريگ ِ باستاني ي ِ ايرانيان - پيوستي بر درآمد ِ 2: 189
يادداشت ويراستار
در پي ِ بازْنشر ِ نامه ي ِ سرگشاده ي ِ كميته ي ِ بين المللي ي ِ نجات ِ پاسارگاد به باستان شناسان ِ دست اندر كار ِ بررسي ي ِ ميراث ِ فرهنگي ي ِ باستاني ي ِ ايرانيان در تنگه ي ِ بُلاغي و دشت ِ پاسارگاد در درآمد ِ 2: 189، امروز بيانْ نمايه اي از سوي ِ همان كميته و همْ زمان، رونوشتي از بيانيّه ي ِ 47 سازمان ِ مردمي، خطاب به كارشناسان ميراث فرهنگی و باستان شناسان شركت كننده در همايش سي ام دي ماه (امروز) ويژه ي جمع بندي ي بررسيها در مورد وضع ميراث فرهنگي ي ِ تا كنون برجامانده در منطقه ي ِ يادكرده و گزارشي گسترده از خبرگزاري ي كار ِ ايران (ايلنا) به اين دفتر رسيد كه با سپاس گزاري از فرستندگان: بانو شكوه ميرزادگي و آقاي دكتر تورج پارسي، به عنوان ِ پيوستي بر آن درآمد، در اين تارنما مي آورم.
BOLAGHI GORGE
PASARGAD PLAINS
& THE MAUSOLEUM OF CYRUS THE GREAT
These are our national heritage and wealth
Demanding their preservation is a part of our human rights
ICSASP
PASARGAD PLAINS
& THE MAUSOLEUM OF CYRUS THE GREAT
These are our national heritage and wealth
Demanding their preservation is a part of our human rights
ICSASP
بيانيّه ي چهل و هفت سازمان ِغير ِ دولتی خطاب به باستانشناسان ِ همايش ِ 30 دی ماه
چهل و هفت سازمان غير دولتی در بيانيّه ای خطاب به كارشناسان ميراث فرهنگی و باستان شناسان، از آنها خواستند كه گزارش عادلانه ای از يافته های علمی خود در سدّ سيوند را به افراد و مسؤلان، در همايش ِ ارايه ي دستاودرهای كاوش در محوّطه های تاريخی ي ِ سدّ ِ سيوند، عرضه بدارند.
اين سازمانها در بيانيّه ي خود خواستار توقف ِ ساخت ِ سدّ ِ سيوند و آبگيری نكردن ِ آن شده اند ؛ چرا كه نه تنها به گفته ی گروهی از كارشناسان -- كه تحت تأثير فضای سياسی و غيرعلمی ي تحميل شده قرار نگرفته اند -- "مطالعات جامع و دقيق كارشناسی هنوز به پايان نرسيده، بلكه نتايج آنچه هم كه تاكنون انجام شده، دقيقا بر فاجعه بار بودن ِ آبگيری ي ِ اين سدّ، مُهر تأييد زده است".
در ابتدای اين بيانيّه آمده است:
" قرار است با موافقت رييس «سازمان ميراث فرهنگی و صنايع دستی و گردشگری»، آبگيری ي سدّ سيوند كه در شمال ِ شيراز و درون تنگه ی بُلاغی -- ميان دو دشت مُرغاب (پاسارگاد) و مرودشت -- مراحل پايانی ي ِ ساخت ِ خود را می گذراند، آغاز شود. همان طور كه می دانيد، تنگه ی بُلاغی يكی از كمْ مانندترين موزه های طبيعی و زنده ی ايران است كه رَوَند ِ زندگى در آن، در يك درازاى شگفتي انگيز ده هزارساله قطع نشده است. به عبارتی ديگر در آن می توان از همه ی اين دوره های پيشاتاريخی و تاريخی اسنادی را به دست آورد كه نه تنها خود ِ آن اسناد از اهميّت به سزايی در بررسی و شناخت تاريخ و فرهنگ ما برخوردارند (كه آبگيری ي ِ آن سدّ می تواند همه ی اين آثار را به زير غبار فراموشی و شايد نابودی ببرد)، بلكه خود تنگه يكی از ارزشمندترين سندهای تاريخ ايران است. هم چنين رطوبت برخاسته از درياچه ي پشت ِ سدّ، در درازْمدت بر زيستْ بوم منطقه تأثير مي گذارد و با پديد آوردن و رشد دادن ِ گياهان ِ مُخَرّب بر روی ِ سازه های ِ دشت پاسارگاد، به ويژه آرامگاه ِ كوروش بزرگ (نماد جهانی ارج گزاری به حقوق بشر، و كسی كه به تعبير شادروان علامه طباطبايی در كتاب دينی ي ما از وی زير نام «ذوالقرنين» به نيكی ياد شده است)، اثرات ويران گری بر اين يادمان های گران قدر خواهد داشت". در ادامه ي بيانيّه بر فاجعه بار بودن آبگيری ي ِ سدّ ِ سيوند تاكيد شده است:
" می خواهيم كه اين سدّ آبگيری نشود؛ چرا كه نه تنها به گفته ی گروهی از كارشناسان -- كه تحت تأثير فضای سياسی و غيرعلمی تحميل شده قرار نگرفته اند -- مطالعات جامع و دقيق كارشناسی هنوز به پايان نرسيده؛ بلكه نتايج آنچه هم كه تاكنون انجام شده دقيقا بر فاجعه بار بودن آبگيری ي اين سد مُهر تأييد زده است.
خدشه دار شدن ثبت ِ جهانی ي پاسارگاد، تخريب سازه های باستانی بر اثر بالا آمدن ميزان آبهای زيرزمينی، از ميان رفتن گذرگاه تاريخی عشاير و مراتع آنها، محو وضعيّت توپوگرافی ي منطقه ی بُلاغی، احتمال وقوع زمين لرزه پس از آبگيری و آسيبهای زيستْ محيطی ي ِ ناشی از آن، هم چون نابودی حداقل ٨ هزار اصله درخت ٥٠٠ ساله و هزاران هكتار مرتع و زمين مرغوب كشاورزی و خاك و هم چنين گنجينه ی ژنتيكی ي غنی ي تنگه، و مهم تر از همه، تشويش افكار عمومی و از دست رفتن اعتماد، آسيبهايی است كه از آبگيری ي سدّ سيوند حاصل می شود.
سرمايه ی ملّی ِ هزينه شده برای ساخت اين سدّ -- كه متأسّفانه اكثر آن در يك سال اخير و هم زمان با اوج گرفتن اعتراض ها به ساخت ِ آن، هزينه شده است -- هيچ قابل ِ قياس با سرمايه ی ِ انسانی و اثر ِ روانی ي ِ ناگواری نيست كه بر ايرانيان ِ دوستدار ِ ميراث ِ فرهنگی ي ِ اين مرز و بوم خواهد داشت؛ اثری كه شايد بر روند وقايع آتی ِايران تأثيرگذار باشد". در پايان بيانيّه با تأكيد بر درخواست ِ توقف ِ ساخت سدّ سيوند و آبگيری ي ِ آن، می خوانيم:
" نمی دانيم كه از رَوَند ِ پُرشتاب ِ ويرانْ گردانی ي ِآثار تاريخی اين سرزمين -- در كنار هَجْمِه های وسيع به خود ِ تاريخ و دستاوردهای معنوی ي ِ نياكان خردمندمان -- تا چه ميزان آگاه هستيد؛ ولی قطعا نيكْ آگاهيد كه شناخت ِ بهتر ِ تاريخ و فرهنگ ديرينه سالمان -- كه يادمانهايی چون آن چه در دشت پاسارگاد هست، نمادهای آنها به شمار میروند -- در ايستادگی ي ِ امروز ما در برابر فرهنگهای ديگر، نقشی به سزا دارد. شوربختانه هر روز بر بلندای سيل بنيان كن تخريب ميراث فرهنگی -- چه غارت ِ غيرقانونی ي ِآن و چه تخريب قانونی آن در لفافه ی عُمران -- افزوده می شود. آبگيری و راه اندازی ي اين سدّ كه -- درست يا غلط -- به نماد ِ مبارزه با بخشی از تاريخ ايران تبديل شده است، نقطه ی اوج چنين حركتی است و اين در حالی است كه سرزمين ما تنها سرزمينی است كه هرچند «پر فراز و نشيب»ترين تاريخ را در جهان داشته، هنوز با ريشه ی فرهنگی و انسان ساز خود در ارتباط بوده و دچار گسست ِ تاريخی نشده است. نگران داوری تاريخ باشيد!
چهل و هفت سازمان غيردولتی ي ِ صادركننده ي ِ بيانيّه عبارتند از:
١- كانون گسترش فرهنگ ايران بزرگ (اصفهان)، ٢- مؤسسه ی مهرآيين (رامهرمز)، ٣- انجمن افراز (تهران)، ٤- جمعيت سپندارمدان (تهران)، ٥- كانون پرستوهای آزاد (تهران)، ٦- مؤسسه ی توفا (شوشتر)، ٧- كانون جوانان پارس (شيراز)، ٨- انجمن فرپاد (شيراز)، ٩- انجمن كهن دژ (همدان)، ١٠- انجمن اهورامنش (مرودشت)، ١١- كانون آريا (دانشگاه علوم پزشكی تهران)، ١٢- كانون ايران شناسی پاسارگاد (دانشگاه تهران)، ١٣- انجمن علمی باستانشناسی (دانشگاه تهران)، ١٤- انجمن يادگار نياكان ما (تهران)، ١٥- انجمن پژواك نو (تهران)، ١٦- جمعيت حاميان زمين (تهران)، ١٧- كانون خورشيد (تهران)، ١٨- خانه ی باد و باران (همدان)، ١٩- جمعيت طبيعتْ ياران (اصفهان)، ٢٠- انجمن مثنوي پژوهان (اصفهان)، ٢١- انجمن وحدت جوانان ايران زمين (اصفهان)، ٢٢- كانون پارس فرهنگ (اليگودرز)، ٢٣- جمعيّت طلايه داران انديشه های نو (فريمان)، ٢٤- موسّسه ی زيستْ محيطی ي سبزانديشان (اراك)، ٢٥- انجمن شهداد (اراك)، ٢٦- كانون عرشيان (اراك)، ٢٧- جمعيت آريايي ها (مرودشت)، ٢٨- كانون بارگاه مهر (اصفهان)، ٢٩- كانون ايران شناسی دانشگاه علم و صنعت (تهران)، ٣٠- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی تاريشا (ايذه)، ٣١- جمعيت جوانان عصر سبز (يزد)، ٣٢- جمعيت يادگار يزد (يزد)، ٣٣- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی افراز (تهران)، ٣٤- انجمن طلايه داران فرهنگ (اصفهان)، ٣٥- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی تيران و كَرْوَن (اصفهان)، ٣٦- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی شوش، ٣٧- انجمن انديشه ی جوان (اصفهان)، ٣٨- مؤسّسه ی نويدآوران طراوت (اصفهان)، ٣٩- كانون آينده نگری ايران (اهواز)، ٤٠- مؤسّسه ی علمی - فرهنگی ي آينده نگری (اهواز)، ٤١- انجمن حمايت از حيوانات (اصفهان)، ٤٢- جمعيت گردشگران آرياووش (اصفهان)، ٤٣- كانون توتم انديشه (اصفهان)، ٤٤- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی امرداد (اصفهان)، ٤٥- انجمن اسپارترا (اصفهان)، ٤٦- كانون ايران شناسی و گردشگری ي ِ آريانا (اصفهان)، ٤٧- خانه ی فرآوران ايران (تهران)
* * *
اين سازمانها در بيانيّه ي خود خواستار توقف ِ ساخت ِ سدّ ِ سيوند و آبگيری نكردن ِ آن شده اند ؛ چرا كه نه تنها به گفته ی گروهی از كارشناسان -- كه تحت تأثير فضای سياسی و غيرعلمی ي تحميل شده قرار نگرفته اند -- "مطالعات جامع و دقيق كارشناسی هنوز به پايان نرسيده، بلكه نتايج آنچه هم كه تاكنون انجام شده، دقيقا بر فاجعه بار بودن ِ آبگيری ي ِ اين سدّ، مُهر تأييد زده است".
در ابتدای اين بيانيّه آمده است:
" قرار است با موافقت رييس «سازمان ميراث فرهنگی و صنايع دستی و گردشگری»، آبگيری ي سدّ سيوند كه در شمال ِ شيراز و درون تنگه ی بُلاغی -- ميان دو دشت مُرغاب (پاسارگاد) و مرودشت -- مراحل پايانی ي ِ ساخت ِ خود را می گذراند، آغاز شود. همان طور كه می دانيد، تنگه ی بُلاغی يكی از كمْ مانندترين موزه های طبيعی و زنده ی ايران است كه رَوَند ِ زندگى در آن، در يك درازاى شگفتي انگيز ده هزارساله قطع نشده است. به عبارتی ديگر در آن می توان از همه ی اين دوره های پيشاتاريخی و تاريخی اسنادی را به دست آورد كه نه تنها خود ِ آن اسناد از اهميّت به سزايی در بررسی و شناخت تاريخ و فرهنگ ما برخوردارند (كه آبگيری ي ِ آن سدّ می تواند همه ی اين آثار را به زير غبار فراموشی و شايد نابودی ببرد)، بلكه خود تنگه يكی از ارزشمندترين سندهای تاريخ ايران است. هم چنين رطوبت برخاسته از درياچه ي پشت ِ سدّ، در درازْمدت بر زيستْ بوم منطقه تأثير مي گذارد و با پديد آوردن و رشد دادن ِ گياهان ِ مُخَرّب بر روی ِ سازه های ِ دشت پاسارگاد، به ويژه آرامگاه ِ كوروش بزرگ (نماد جهانی ارج گزاری به حقوق بشر، و كسی كه به تعبير شادروان علامه طباطبايی در كتاب دينی ي ما از وی زير نام «ذوالقرنين» به نيكی ياد شده است)، اثرات ويران گری بر اين يادمان های گران قدر خواهد داشت". در ادامه ي بيانيّه بر فاجعه بار بودن آبگيری ي ِ سدّ ِ سيوند تاكيد شده است:
" می خواهيم كه اين سدّ آبگيری نشود؛ چرا كه نه تنها به گفته ی گروهی از كارشناسان -- كه تحت تأثير فضای سياسی و غيرعلمی تحميل شده قرار نگرفته اند -- مطالعات جامع و دقيق كارشناسی هنوز به پايان نرسيده؛ بلكه نتايج آنچه هم كه تاكنون انجام شده دقيقا بر فاجعه بار بودن آبگيری ي اين سد مُهر تأييد زده است.
خدشه دار شدن ثبت ِ جهانی ي پاسارگاد، تخريب سازه های باستانی بر اثر بالا آمدن ميزان آبهای زيرزمينی، از ميان رفتن گذرگاه تاريخی عشاير و مراتع آنها، محو وضعيّت توپوگرافی ي منطقه ی بُلاغی، احتمال وقوع زمين لرزه پس از آبگيری و آسيبهای زيستْ محيطی ي ِ ناشی از آن، هم چون نابودی حداقل ٨ هزار اصله درخت ٥٠٠ ساله و هزاران هكتار مرتع و زمين مرغوب كشاورزی و خاك و هم چنين گنجينه ی ژنتيكی ي غنی ي تنگه، و مهم تر از همه، تشويش افكار عمومی و از دست رفتن اعتماد، آسيبهايی است كه از آبگيری ي سدّ سيوند حاصل می شود.
سرمايه ی ملّی ِ هزينه شده برای ساخت اين سدّ -- كه متأسّفانه اكثر آن در يك سال اخير و هم زمان با اوج گرفتن اعتراض ها به ساخت ِ آن، هزينه شده است -- هيچ قابل ِ قياس با سرمايه ی ِ انسانی و اثر ِ روانی ي ِ ناگواری نيست كه بر ايرانيان ِ دوستدار ِ ميراث ِ فرهنگی ي ِ اين مرز و بوم خواهد داشت؛ اثری كه شايد بر روند وقايع آتی ِايران تأثيرگذار باشد". در پايان بيانيّه با تأكيد بر درخواست ِ توقف ِ ساخت سدّ سيوند و آبگيری ي ِ آن، می خوانيم:
" نمی دانيم كه از رَوَند ِ پُرشتاب ِ ويرانْ گردانی ي ِآثار تاريخی اين سرزمين -- در كنار هَجْمِه های وسيع به خود ِ تاريخ و دستاوردهای معنوی ي ِ نياكان خردمندمان -- تا چه ميزان آگاه هستيد؛ ولی قطعا نيكْ آگاهيد كه شناخت ِ بهتر ِ تاريخ و فرهنگ ديرينه سالمان -- كه يادمانهايی چون آن چه در دشت پاسارگاد هست، نمادهای آنها به شمار میروند -- در ايستادگی ي ِ امروز ما در برابر فرهنگهای ديگر، نقشی به سزا دارد. شوربختانه هر روز بر بلندای سيل بنيان كن تخريب ميراث فرهنگی -- چه غارت ِ غيرقانونی ي ِآن و چه تخريب قانونی آن در لفافه ی عُمران -- افزوده می شود. آبگيری و راه اندازی ي اين سدّ كه -- درست يا غلط -- به نماد ِ مبارزه با بخشی از تاريخ ايران تبديل شده است، نقطه ی اوج چنين حركتی است و اين در حالی است كه سرزمين ما تنها سرزمينی است كه هرچند «پر فراز و نشيب»ترين تاريخ را در جهان داشته، هنوز با ريشه ی فرهنگی و انسان ساز خود در ارتباط بوده و دچار گسست ِ تاريخی نشده است. نگران داوری تاريخ باشيد!
چهل و هفت سازمان غيردولتی ي ِ صادركننده ي ِ بيانيّه عبارتند از:
١- كانون گسترش فرهنگ ايران بزرگ (اصفهان)، ٢- مؤسسه ی مهرآيين (رامهرمز)، ٣- انجمن افراز (تهران)، ٤- جمعيت سپندارمدان (تهران)، ٥- كانون پرستوهای آزاد (تهران)، ٦- مؤسسه ی توفا (شوشتر)، ٧- كانون جوانان پارس (شيراز)، ٨- انجمن فرپاد (شيراز)، ٩- انجمن كهن دژ (همدان)، ١٠- انجمن اهورامنش (مرودشت)، ١١- كانون آريا (دانشگاه علوم پزشكی تهران)، ١٢- كانون ايران شناسی پاسارگاد (دانشگاه تهران)، ١٣- انجمن علمی باستانشناسی (دانشگاه تهران)، ١٤- انجمن يادگار نياكان ما (تهران)، ١٥- انجمن پژواك نو (تهران)، ١٦- جمعيت حاميان زمين (تهران)، ١٧- كانون خورشيد (تهران)، ١٨- خانه ی باد و باران (همدان)، ١٩- جمعيت طبيعتْ ياران (اصفهان)، ٢٠- انجمن مثنوي پژوهان (اصفهان)، ٢١- انجمن وحدت جوانان ايران زمين (اصفهان)، ٢٢- كانون پارس فرهنگ (اليگودرز)، ٢٣- جمعيّت طلايه داران انديشه های نو (فريمان)، ٢٤- موسّسه ی زيستْ محيطی ي سبزانديشان (اراك)، ٢٥- انجمن شهداد (اراك)، ٢٦- كانون عرشيان (اراك)، ٢٧- جمعيت آريايي ها (مرودشت)، ٢٨- كانون بارگاه مهر (اصفهان)، ٢٩- كانون ايران شناسی دانشگاه علم و صنعت (تهران)، ٣٠- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی تاريشا (ايذه)، ٣١- جمعيت جوانان عصر سبز (يزد)، ٣٢- جمعيت يادگار يزد (يزد)، ٣٣- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی افراز (تهران)، ٣٤- انجمن طلايه داران فرهنگ (اصفهان)، ٣٥- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی تيران و كَرْوَن (اصفهان)، ٣٦- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی شوش، ٣٧- انجمن انديشه ی جوان (اصفهان)، ٣٨- مؤسّسه ی نويدآوران طراوت (اصفهان)، ٣٩- كانون آينده نگری ايران (اهواز)، ٤٠- مؤسّسه ی علمی - فرهنگی ي آينده نگری (اهواز)، ٤١- انجمن حمايت از حيوانات (اصفهان)، ٤٢- جمعيت گردشگران آرياووش (اصفهان)، ٤٣- كانون توتم انديشه (اصفهان)، ٤٤- انجمن دوستداران ميراث فرهنگی امرداد (اصفهان)، ٤٥- انجمن اسپارترا (اصفهان)، ٤٦- كانون ايران شناسی و گردشگری ي ِ آريانا (اصفهان)، ٤٧- خانه ی فرآوران ايران (تهران)
* * *
خبر گزاري کار ايران 29/10/1385 12:08
سدّ ِ سيوند تاريخ چندين هزار ساله ي ايران را زير آب مي بَرَد.
سدّ ِ سيوند براساس نظر باستان شناسان مستقل آبگيري شود.
آبگيري ي سدّ ِ سيوند به رقابت سياسي تبديل شده است.
آبگيري ي سدّ ِ سيوند، بايد 5 سال به تعويق بيفتد.
تهران- خبرگزاري كار ايران
"كميل روحاني"
بهمن ماه امسال، عمليّات آبگيري سدِّ ِ سيوند آغاز مي شود و اين نظريّه به واقعيّت نزديك مي شود كه نسخه ي ِ آب گيري ي اين سدّ، حتي پيش از سپردن نظر نهايي به كارشناسان و آغاز عمليّات نجات بخشي، پيچيده شده بود.
به گزارش خبرنگار ايلنا، بهمن ماه 85 برگ سياهي از دفتر پربرگ تاريخ ايران ويج نوشته خواهد شد.
عجيب است، اين روزها ما كه نام خود را ايراني نهاده ا يم، چه عزم، عجله و اشتياقي در نابودي تاريخ و تمدّن كهن ايران داريم. با چنين اراده اي، عجيب نيست كه ديگران به خود اجازه مي دهند، هر آنچه كه مي خواهند با تاريخ، فرهنگ و ميراث گذشتگان ايران انجام دهند و هرآنچه را كه از ما نيك مي پندارند، تصاحب كنند. از همان روزهاي اوّل ِ مطرح شدن اين جريان، به خوبي روشن بود كه سدّ ِ سيوند آب گيري مي شود. باستان شناسان خُبره نيز از همان ابتدا همواره تأكيد كردند كه نجات بخشي ي ِ آثار تنگ بُلاغي در مدتي چنين كوتاه، امكان پذير نيست و به مدّت ها زمان نياز است تا ارزش واقعي ي ِ نهفته در اين محوّطه ي باستاني، تخمين زده شود.
نماينده ي زرتشتيان در مجلس گفت: مخالف ِ آبگيري ي سدّ ِ سيوند، در اين دوره ي زماني هستيم
كوروش نيكنام، عضو كميسيون اصل نود مجلس شوراي اسلامي، در گفت وگو با خبرنگار ايلنا، در خصوص سدّ سيوند كه در بهمن ماه سال جاري آبگيري خواهد شد و به دنبال آن تنگ بلاغي، گذرگاه شاهي ي هخامنشي، زير آب خواهد رفت، گفت:
به هيچ قيمتي نبايد آثار فرهنگي و تاريخي كشور را كه با تلاش و پشتكار نياكانمان فراهم شده، تخريب كنيم. نماينده ي زرتشيان در مجلس، ادامه داد:
ساختن سدّ با شعار پيشرفت جامعه نيز بهانه توجيه پذيري براي انجام اين كار نيست. ما كاملا با آبگيري ي اين سد در اين دوره ي زماني مخالفيم. هر اقدامي در اين راستا بايد با نظر جمعي ي ِ همه ي كارشناسان باستان شناسي ِ كشور انجام شود.
وي، با بيان اين كه بناي سدّ ِسيوند از ابتدا اشتباه و غير كارشناسي بوده، اظهارداشت:
انتظار اين است كه سازمان ميراث فرهنگي در اين بُرهه ي زماني كه كار انجام شده، به وظيفه ي تاريخي ِ خود به خوبي عمل كند. پيشنهاد من با توجه به اظهار نظرهاي كارشناسان امر، به سازمان ميراث فرهنگي و گردش گري و وزارت نيرو اين است كه تا زماني پژوهش ها و كاوش ها در محوّطه ي باستاني تنگه بلاغي به صورت واقعي و نه فشرده، به حدّ ِ اقل ِ ميزان خود نرسيده، آبگيري ي سدّ ِسيوند را حدّ ِاقل براي مدت 5 سال به تعويق بيندازند تا آثار ارزشمند آن از دل خاك بيرون آورده شود.
انتظار اين است كه سازمان ميراث فرهنگي در اين بُرهه ي زماني كه كار انجام شده، به وظيفه ي تاريخي ِ خود به خوبي عمل كند. پيشنهاد من با توجه به اظهار نظرهاي كارشناسان امر، به سازمان ميراث فرهنگي و گردش گري و وزارت نيرو اين است كه تا زماني پژوهش ها و كاوش ها در محوّطه ي باستاني تنگه بلاغي به صورت واقعي و نه فشرده، به حدّ ِ اقل ِ ميزان خود نرسيده، آبگيري ي سدّ ِسيوند را حدّ ِاقل براي مدت 5 سال به تعويق بيندازند تا آثار ارزشمند آن از دل خاك بيرون آورده شود.
نماينده ي ِ زرتشيان در مجلس، گفت:
مبادا با سهل انگاري، حتي قسمتي از تاريخ خود را محو كنيم. با اين بهانه كه در بُرهه اي از زمان مي خواهيم آبي را براي كشاورزي جمع كنيم، حذف و نابودي ي حتي قسمتي از تاريخ سرزمين ايران جنايتي است تاريخي در قبال گذشتگان و آيندگان. بايد حدّ ِ اقل 5 سال در آبگيري ِ اين سدّ، تأخير ايجاد شود.
مبادا با سهل انگاري، حتي قسمتي از تاريخ خود را محو كنيم. با اين بهانه كه در بُرهه اي از زمان مي خواهيم آبي را براي كشاورزي جمع كنيم، حذف و نابودي ي حتي قسمتي از تاريخ سرزمين ايران جنايتي است تاريخي در قبال گذشتگان و آيندگان. بايد حدّ ِ اقل 5 سال در آبگيري ِ اين سدّ، تأخير ايجاد شود.
نيكنام، خاطرنشان كرد:
ميراث فرهنگي ي ما هويّت و شناسنامه ي ما ست و نبايد با دستان خود، كمر به نابودي آن ببنديم. در خصوص آبگيري ي سدّ ِ سيوند، تنها باستانشناسان و كارشناساني كه تحت حاكميّت سازمان ميراث فرهنگي نباشند، بايد تصميم گيري كنند و مديران بي اطّلاع از اين موضوع ، حقّ ِ اظهار ِ نظر ندارند.
ميراث فرهنگي ي ما هويّت و شناسنامه ي ما ست و نبايد با دستان خود، كمر به نابودي آن ببنديم. در خصوص آبگيري ي سدّ ِ سيوند، تنها باستانشناسان و كارشناساني كه تحت حاكميّت سازمان ميراث فرهنگي نباشند، بايد تصميم گيري كنند و مديران بي اطّلاع از اين موضوع ، حقّ ِ اظهار ِ نظر ندارند.
*
دكتر پرويز ورجاوند، باستانشناس و پژوهشگر تاريخ و تمدن، در گفت وگو با خبرنگار ايلنا، در خصوص
آبگيري ي سدّ ِ سيوند كه منطقه ي تنگ بُلاغي، گذرگاه شاهي ي هخامنشي را زير آب خواهد برد، گفت:
اكثريت قريب به اتفاق سدّهايي كه در طول دوران جنگ و به ويژه پس از انقلاب در كشور احداث شده، تنها از نظر توپوگرافي زميني و مباحث تخصصي سدّسازي مورد مطالعه قرار گرفته و از نظر باستانشناسي و ميزان تخريب آثار باستاني حاشيه ي آنها مورد مطالعه و تحقيق قرار نگرفته اند. وي، افزود: اين سدها يا به شدّت ميراث فرهنگي را مورد آسيب قرار داده اند و يا در بسياري موارد به مسايل زيستْ محيطي لطمه زده و 450 هزار متر از جنگل هاي كشور را به زير آب فرو برده اند. وي، با بيان اين كه هيچ كس مخالف توسعه ي كشور نيست؛ ولي نبايد مساله ي حفظ ميراث فرهنگي و محيط ِ زيست به كلي ناديده گرفته شود، اظهارداشت:
به نظر ميرسد هر از گاهي در اين سرزمين، فردي تيشه برداشته و به ريشه ي ميراث فرهنگي ي اين كشور مي كوبد. سدّ سيوند، نمونه ي ِ بارزي از اين جريان است. در طول ِ حدود ِ چهار سالي كه از اين ماجرا مي گذرد، همواره بر اهميّت و ويژگي هاي خاص آن تأكيد كرده ايم.
دكتر پرويز ورجاوند، باستانشناس و پژوهشگر تاريخ و تمدن، در گفت وگو با خبرنگار ايلنا، در خصوص
آبگيري ي سدّ ِ سيوند كه منطقه ي تنگ بُلاغي، گذرگاه شاهي ي هخامنشي را زير آب خواهد برد، گفت:
اكثريت قريب به اتفاق سدّهايي كه در طول دوران جنگ و به ويژه پس از انقلاب در كشور احداث شده، تنها از نظر توپوگرافي زميني و مباحث تخصصي سدّسازي مورد مطالعه قرار گرفته و از نظر باستانشناسي و ميزان تخريب آثار باستاني حاشيه ي آنها مورد مطالعه و تحقيق قرار نگرفته اند. وي، افزود: اين سدها يا به شدّت ميراث فرهنگي را مورد آسيب قرار داده اند و يا در بسياري موارد به مسايل زيستْ محيطي لطمه زده و 450 هزار متر از جنگل هاي كشور را به زير آب فرو برده اند. وي، با بيان اين كه هيچ كس مخالف توسعه ي كشور نيست؛ ولي نبايد مساله ي حفظ ميراث فرهنگي و محيط ِ زيست به كلي ناديده گرفته شود، اظهارداشت:
به نظر ميرسد هر از گاهي در اين سرزمين، فردي تيشه برداشته و به ريشه ي ميراث فرهنگي ي اين كشور مي كوبد. سدّ سيوند، نمونه ي ِ بارزي از اين جريان است. در طول ِ حدود ِ چهار سالي كه از اين ماجرا مي گذرد، همواره بر اهميّت و ويژگي هاي خاص آن تأكيد كرده ايم.
وي، با اشاره به كشفيّات حاصل از تحقيقات باستانشناسان در تنگ بُلاغي، گفت:
به شهادت آثاري كه از تنگه ي بُلاغي به دست آمده، از پنج هزار سال پيش از ميلاد مسيح تا به امروز يك مسير عمده ي ارتباطي بين بخش پايين دست و بالا دست منطقه بوده و ضمن وجود راه شاهي در آن، گذر ايلاتي بوده كه تا به امروز نيز جهت كوچ به مناطق قشلاقي و ييلاقي از آن عبور كرده اند و مي كنند. بنابراين، اين مسير هويّتي را در اختيار ما قرار مي دهد كه روشنگر عبور و حضور جريان هاي وابسته به پيش از تاريخ، دوران تاريخي و امروز ِ سرزمين ايران است.
به شهادت آثاري كه از تنگه ي بُلاغي به دست آمده، از پنج هزار سال پيش از ميلاد مسيح تا به امروز يك مسير عمده ي ارتباطي بين بخش پايين دست و بالا دست منطقه بوده و ضمن وجود راه شاهي در آن، گذر ايلاتي بوده كه تا به امروز نيز جهت كوچ به مناطق قشلاقي و ييلاقي از آن عبور كرده اند و مي كنند. بنابراين، اين مسير هويّتي را در اختيار ما قرار مي دهد كه روشنگر عبور و حضور جريان هاي وابسته به پيش از تاريخ، دوران تاريخي و امروز ِ سرزمين ايران است.
وزير فرهنگ دولت موقت، در ادامه گفت:
حتي بر فرض محال اگر سازمان ميراث فرهنگي بتواند آثار اين منطقه را جمع آوري و مستندسازي كند، باز هم منطقه ي ِ بي نظيري را با حدود ِ 14 كيلومتر وسعت و پيشينه ي تاريخي ي درخشان كه جاي ِ پاي ِ دورانهاي ِ مختلف تمدني را در خود حك كرده، از بين مي برند؛ ضمن اين كه با آبگيري ي سدّ سيوند بسياري از جاذبه هاي اكوتوريستي و گردشگري ي عشايري ي منطقه نيز از بين مي رود.
حتي بر فرض محال اگر سازمان ميراث فرهنگي بتواند آثار اين منطقه را جمع آوري و مستندسازي كند، باز هم منطقه ي ِ بي نظيري را با حدود ِ 14 كيلومتر وسعت و پيشينه ي تاريخي ي درخشان كه جاي ِ پاي ِ دورانهاي ِ مختلف تمدني را در خود حك كرده، از بين مي برند؛ ضمن اين كه با آبگيري ي سدّ سيوند بسياري از جاذبه هاي اكوتوريستي و گردشگري ي عشايري ي منطقه نيز از بين مي رود.
ورجاوند، با بيان اين كه اين مسايل از جمله دلايل مخالفت با آبگيري ي سدّ سيوند بود، اظهارداشت:
باستانشناسان پژوهشكده ي باستان شناسي، همكاري ي خوبي با گروههاي ِ مشترك ِ ژاپني، آمريكايي، لهستاني، فرانسوي و ايتاليايي داشته و موفق به كشف آثاري نيز شدند؛ امّا در بسياري از موارد ناگزير شدند گمانه هاي خود را محدود كنند. در حالي كه لازم بود اين گمانه ها به صورت وسيعي انجام شود تا منطقه از هر جهت مورد بررسي و گمانه زنيهاي گسترده تري قرار گيرد.
باستانشناسان پژوهشكده ي باستان شناسي، همكاري ي خوبي با گروههاي ِ مشترك ِ ژاپني، آمريكايي، لهستاني، فرانسوي و ايتاليايي داشته و موفق به كشف آثاري نيز شدند؛ امّا در بسياري از موارد ناگزير شدند گمانه هاي خود را محدود كنند. در حالي كه لازم بود اين گمانه ها به صورت وسيعي انجام شود تا منطقه از هر جهت مورد بررسي و گمانه زنيهاي گسترده تري قرار گيرد.
وي، با اشاره به كنفرانس دانشگاه تهران در خصوص وضعيّت سدّ ِ سيوند، گفت:
در اين كنفرانس معاون سازمان ميراث فرهنگي، معاون وزارت نيرو و مديرعامل سازمان آب و فاضلاب فارس قانع شدند و تأكيد كردند تا زماني كه صاحبْ نظران اجازه ندهند، عمليّات ِ آبگيري را انجام ندهند.
در اين كنفرانس معاون سازمان ميراث فرهنگي، معاون وزارت نيرو و مديرعامل سازمان آب و فاضلاب فارس قانع شدند و تأكيد كردند تا زماني كه صاحبْ نظران اجازه ندهند، عمليّات ِ آبگيري را انجام ندهند.
وي، با بيان اين كه هنوز زمان زيادي از قولهايي كه در آن كنفرانس داده شد، نمي گذرد كه خبر آبگيري ي اين سدّ منتشر شده است، اظهارداشت:
رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اعلام كرده كه ادامه كاوشها پس از فرستادن اين منطقه ي تاريخي به زير آب، محقق خواهد شد! البته انتظار زيادي از وي وجود ندارد و با توجّه به عدم ِ تخصص و اشرافش به مسأله، چنين اظهار ِ نظرهايي عجيب به نظر نمي رسد.
رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اعلام كرده كه ادامه كاوشها پس از فرستادن اين منطقه ي تاريخي به زير آب، محقق خواهد شد! البته انتظار زيادي از وي وجود ندارد و با توجّه به عدم ِ تخصص و اشرافش به مسأله، چنين اظهار ِ نظرهايي عجيب به نظر نمي رسد.
وي، افزود:
از زمان روي كار آمدن مشايي، تمام باستانشناسان با تجربه و كاردان، كنار گذاشته شدند و تيمي كه دولت در تمام دستگاهها همراه خود آورده، به جاي اين افراد متخصّص مشغول به كار شدند. با توجّه به تخصصي بودن ِ كار، مديران نبايد تنها با داشتن حداقل مدرك كارشناسي ي باستان شناسي، مُجاز به كار در سازمان ميراث فرهنگي باشند؛ بلكه بايد دوره ي تخصّصي ي مرمّت جايگاهها، بافتها و بناهاي تاريخي را گذرانده باشد. ولي اين شرايط در خصوص مديران و كارشناسان فعلي ي سازمان ميراث فرهنگي صدق نمي كند.
از زمان روي كار آمدن مشايي، تمام باستانشناسان با تجربه و كاردان، كنار گذاشته شدند و تيمي كه دولت در تمام دستگاهها همراه خود آورده، به جاي اين افراد متخصّص مشغول به كار شدند. با توجّه به تخصصي بودن ِ كار، مديران نبايد تنها با داشتن حداقل مدرك كارشناسي ي باستان شناسي، مُجاز به كار در سازمان ميراث فرهنگي باشند؛ بلكه بايد دوره ي تخصّصي ي مرمّت جايگاهها، بافتها و بناهاي تاريخي را گذرانده باشد. ولي اين شرايط در خصوص مديران و كارشناسان فعلي ي سازمان ميراث فرهنگي صدق نمي كند.
اين باستان شناس، افزود:
مسأله ي تنگ بُلاغي، جرياني نيست كه آقاياني كه تكيه بر صندليهاي مختلف مي زنند، حق تصميم گيري در مورد آبگيري ي آن را داشته باشند. اين حقّ ِ كارشناسان عالي رتبه است كه در شورايي مشترك، تصميم نهايي را در اين خصوص اتخاذ كنند. شورا بايد موضوع را طي كنفرانسي چهار روزه از طريق هيأتها بر مبناي گزارشها، تصويرها و مستند نگاريهاي صاحبْ نظران متخصصي كه زير بار حاكميّت سازمان نمي روند، در اين خصوص نظر نهايي را اعلام كند.
مسأله ي تنگ بُلاغي، جرياني نيست كه آقاياني كه تكيه بر صندليهاي مختلف مي زنند، حق تصميم گيري در مورد آبگيري ي آن را داشته باشند. اين حقّ ِ كارشناسان عالي رتبه است كه در شورايي مشترك، تصميم نهايي را در اين خصوص اتخاذ كنند. شورا بايد موضوع را طي كنفرانسي چهار روزه از طريق هيأتها بر مبناي گزارشها، تصويرها و مستند نگاريهاي صاحبْ نظران متخصصي كه زير بار حاكميّت سازمان نمي روند، در اين خصوص نظر نهايي را اعلام كند.
وي، تصريح كرد:
اين موضوع بايد در قالب يك سمينار چند روزه و توسط كارشناسان رده ي بالا كه امروز به هيچ وجه در سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري وجود ندارند و به گونه اي اجباري بازنشسته شده اند، بررسي شود.
اين موضوع بايد در قالب يك سمينار چند روزه و توسط كارشناسان رده ي بالا كه امروز به هيچ وجه در سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري وجود ندارند و به گونه اي اجباري بازنشسته شده اند، بررسي شود.
وي، ادامه داد:
اين كارشناسان رده ي بالا بايد تعيين كنند كه آبگيري طي سالهاي آينده بايد در چه سطح ِ كمّي باشد و با استقرار ايستگاههاي رطوبت سنجي مشخص شود، نشت آب، بالا آمدن سطح سفره آب، ميزان رطوبت و بخار آب منتشر شده از آن چقدر است و اين رطوبت چه ميزان آثار منفي بر روي سنگهاي آهكي آرامگاه كورش و قصرهاي پاسارگاد، ايجاد مي كند. اين پژوهشگر تاريخ و تمدّن، افزود:
بايد با تهيّه ي نقشه ي هوايي از منطقه مشخص شود كه آيا جايگاههاي ديگري نيز وجود دارد كه مورد بررسي قرار نگرفته و آيا جايگاههايي كه مورد بررسي قرار گرفته، بايد گسترش پيدا كند يا نه. اين گونه است كه مي توان كليّه ي جايگاههاي دوره هاي مختلف تاريخي و پيش از تاريخ را بازشناسي كرد.
اين كارشناسان رده ي بالا بايد تعيين كنند كه آبگيري طي سالهاي آينده بايد در چه سطح ِ كمّي باشد و با استقرار ايستگاههاي رطوبت سنجي مشخص شود، نشت آب، بالا آمدن سطح سفره آب، ميزان رطوبت و بخار آب منتشر شده از آن چقدر است و اين رطوبت چه ميزان آثار منفي بر روي سنگهاي آهكي آرامگاه كورش و قصرهاي پاسارگاد، ايجاد مي كند. اين پژوهشگر تاريخ و تمدّن، افزود:
بايد با تهيّه ي نقشه ي هوايي از منطقه مشخص شود كه آيا جايگاههاي ديگري نيز وجود دارد كه مورد بررسي قرار نگرفته و آيا جايگاههايي كه مورد بررسي قرار گرفته، بايد گسترش پيدا كند يا نه. اين گونه است كه مي توان كليّه ي جايگاههاي دوره هاي مختلف تاريخي و پيش از تاريخ را بازشناسي كرد.
وي، خاطرنشان كرد:
به دليل اين كه مجموعه ي مديريّتي كه باستان شناسان سازمان ميراث فرهنگي زير نظر آن كار مي كنند، شناخت علمي لازم را ندارد، ايجاد ارتباط بين گروه كارشناسان و گروه مديران ِ بي بهره از دانش كافي، كار بسيار مشكلي است و قضاوت در اين مورد را بايد بر عهده ي كساني گذاشت كه به صورتهاي مختلف به عنوان اساتيد اين رشته طي ساليان دراز آثارشان براي جامعه شناخته شده است. در اين خصوص، سازمانهاي غير دولتي ي مردم ْنهاد ِ مستقل نيز همواره مخالفت شديد خود را با آبگيري ي اين سد، اعلام كرده اند و حتي سازمانهاي وابسته به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري (كه تعداد آنها اخيرا زياد شده) نيز به صورت غيرعلني، نارضايتي ي خود را از اين اقدام عجولانه، به طور غير ِعلني بيان داشته اند.
طرح ِ سدّ ِ سيوند بيش از اين كه يك طرح عمراني باشد، تبديل به رقابتي سياسي ميان دو سازمان زير نظر نهاد رياست جمهوري شده است.
به دليل اين كه مجموعه ي مديريّتي كه باستان شناسان سازمان ميراث فرهنگي زير نظر آن كار مي كنند، شناخت علمي لازم را ندارد، ايجاد ارتباط بين گروه كارشناسان و گروه مديران ِ بي بهره از دانش كافي، كار بسيار مشكلي است و قضاوت در اين مورد را بايد بر عهده ي كساني گذاشت كه به صورتهاي مختلف به عنوان اساتيد اين رشته طي ساليان دراز آثارشان براي جامعه شناخته شده است. در اين خصوص، سازمانهاي غير دولتي ي مردم ْنهاد ِ مستقل نيز همواره مخالفت شديد خود را با آبگيري ي اين سد، اعلام كرده اند و حتي سازمانهاي وابسته به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري (كه تعداد آنها اخيرا زياد شده) نيز به صورت غيرعلني، نارضايتي ي خود را از اين اقدام عجولانه، به طور غير ِعلني بيان داشته اند.
طرح ِ سدّ ِ سيوند بيش از اين كه يك طرح عمراني باشد، تبديل به رقابتي سياسي ميان دو سازمان زير نظر نهاد رياست جمهوري شده است.
امين طباطبايي، مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، در گفت وگو با خبرنگار ايلنا، با بيان اين مطلب، در خصوص آبگيري ي سدّ ِ سيوند، گفت:
سال گذشته كه خبر آبگيري سدّ ِ سيوند مانند شرايط كنوني داغ بود، سميناري در شيراز در رابطه با اين موضوع برگزار شد و اعضاي هيأت علمي ي شركت كننده را براي بازديد از سدّ ِ سيوند به اين منطقه بردند. در آن زمان اعلام شده بود كه سدّ در اسفندماه 84 آبگيري مي شود؛ امّا سدّ ِ سيوند پيشرفت اجرايي ي چنداني نداشت و تپه اي از خاك را به عنوان سدّ ِ سيوند به شركت كنندگان در اين كنفرانس نشان دادند!
سال گذشته كه خبر آبگيري سدّ ِ سيوند مانند شرايط كنوني داغ بود، سميناري در شيراز در رابطه با اين موضوع برگزار شد و اعضاي هيأت علمي ي شركت كننده را براي بازديد از سدّ ِ سيوند به اين منطقه بردند. در آن زمان اعلام شده بود كه سدّ در اسفندماه 84 آبگيري مي شود؛ امّا سدّ ِ سيوند پيشرفت اجرايي ي چنداني نداشت و تپه اي از خاك را به عنوان سدّ ِ سيوند به شركت كنندگان در اين كنفرانس نشان دادند!
وي، با بيان اين كه تأخير در آبگيري ي سدّ ِ سيوند با هدف ِ كم رنگ شدن حسّاسيّت ها انجام مي شود، افزود: علاوه بر عزم وزارت نيرو براي آب گيري اين سدّ، يك نوع خبررساني ي تبليغاتي نيز در جريان است. زمان بهره برداري از سدّ، در آغاز ِ سال، ابتداي سال 84 اعلام شد كه پس از مخالفتهاي فراوان، تاريخ اين افتتاح به مهر، دهه فجر و سپس اسفند سال 84 موكول شد.
مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، گفت:
برنامه ريزي شده كه آن قدر خبر آبگيري ي سدّ ِ سيوند تكرار و تكذيب شود كه پيگيري و اهميّت آن براي مردم كمتر شود تا هنگام آبگيري واكنش خاصّي در مورد آن صورت نگيرد.
برنامه ريزي شده كه آن قدر خبر آبگيري ي سدّ ِ سيوند تكرار و تكذيب شود كه پيگيري و اهميّت آن براي مردم كمتر شود تا هنگام آبگيري واكنش خاصّي در مورد آن صورت نگيرد.
وي، در مورد آخرين وضعيت سدّ، اظهارداشت:
در آخرين بازديد از سدّ، ديده شد كه خاكريزي ي سدّ كم و بيش به پايان رسيده؛ ولي مقداري از كار تأسيساتي ي آن باقي مانده است. بنا به گفته كارشناسان سدّسازي، بهترين زمان ِ آبگيري ي سدّ، آغاز فصل بارندگي است و نه آخرين روزهاي سال.
در آخرين بازديد از سدّ، ديده شد كه خاكريزي ي سدّ كم و بيش به پايان رسيده؛ ولي مقداري از كار تأسيساتي ي آن باقي مانده است. بنا به گفته كارشناسان سدّسازي، بهترين زمان ِ آبگيري ي سدّ، آغاز فصل بارندگي است و نه آخرين روزهاي سال.
طباطبايي، افزود:
متأسّفانه بر خلاف بسياري از كشورها كه علاوه بر نظر كارشناسي، خواست عموم مردم هم در تصميم گيريها مؤثر است، باوجود اعتراضات گسترده اي كه در مورد آبگيري ي سدّ ِ سيوند به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و وزارت نيرو شد، هيچ اهميّتي به اين خواست عمومي، باستانشناسان و تاريخ پژوهان داده نمي شود و اين ميراث با اهميّت فرهنگي كشور، به زير آب فرو مي رود.
متأسّفانه بر خلاف بسياري از كشورها كه علاوه بر نظر كارشناسي، خواست عموم مردم هم در تصميم گيريها مؤثر است، باوجود اعتراضات گسترده اي كه در مورد آبگيري ي سدّ ِ سيوند به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و وزارت نيرو شد، هيچ اهميّتي به اين خواست عمومي، باستانشناسان و تاريخ پژوهان داده نمي شود و اين ميراث با اهميّت فرهنگي كشور، به زير آب فرو مي رود.
وي، ادامه داد:
كارشناسان داخلي و خارجي معتقدند با توجه به هزينه هايي كه در مورد كاوش در اين منطقه به عمل آمده، بايد اين كاوشها تا سالهاي آينده ادامه يابد و آبگيري ي ِ سدّ ِ سيوند حدّ ِ اقل ظرف 5 سال آينده متوقف بماند.
كارشناسان داخلي و خارجي معتقدند با توجه به هزينه هايي كه در مورد كاوش در اين منطقه به عمل آمده، بايد اين كاوشها تا سالهاي آينده ادامه يابد و آبگيري ي ِ سدّ ِ سيوند حدّ ِ اقل ظرف 5 سال آينده متوقف بماند.
مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، گفت:
به نظر مي رسد در سطح دولت، تفاهم نامه اي غيررسمي در اين خصوص ميان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و وزارت نيرو امضاشده باشد.
به نظر مي رسد در سطح دولت، تفاهم نامه اي غيررسمي در اين خصوص ميان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و وزارت نيرو امضاشده باشد.
طباطبايي، با بيان اين كه در پشت پرده، بدنه ي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و وزارت نيرو از ابتدا با هم به توافق رسيده اند كه سدّ آبگيري شود، اظهارداشت:
اين توافق برخلاف منافع ملّي و بر سر ِ ميراث ِ كهن ِ يك سرزمين است.
اين توافق برخلاف منافع ملّي و بر سر ِ ميراث ِ كهن ِ يك سرزمين است.
وي، ديگرْ تبعات آبگيري ي سدّ سيوند را علاوه بر زير آب رفتن تنگه بُلاغي، به زير آب رفتن مزارع و مراتع اطراف سدّ ِ سيوند، بيان كرد و گفت:
حدود هشت هزار اصله درخت با عمر بالا در اين منطقه به صورت جنگلي تُنُك وجود دارد كه به طور ِ كامل زير آب خواهد رفت. همچنين، مزارع بسيار حاصلْ خيزي در اين منطقه وجود دارد كه در آنها گندم و ذرّت كاشته مي شود.
طباطبايي، اظهارداشت:
شهرستان ارسنجان، همْ مرز با شهرستان نيريز است و درياچه بختگان و درياچه تشت نيز با آبراهه هايي به هم وصل هستند. متأسّفانه سطح آبهاي زيرزميني ي استان فارس نسبت به سال گذشته پايين تر رفته و ارسنجان نيز از اين جريان مستثني نيست. بنا برگفته ي كشاورزان ارسنجاني، 20 سال پيش با حفر چاههاي 30 متري امكان دستْ يابي به آب بود؛ ولي در حال حاضر در برخي مناطق بايد 200 تا 250 متر چاه حفر شود تا بتوان به آب رسيد. مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، در ادامه گفت:
طبق گفته ي ِ احداث كنندگان سدّ، اين كار باعث تقويت آبهاي زيرزميني مي شود؛ ولي بنا به گفته ي كشاورزان و كارشناسان سدّسازي، سدّ سيوند تنها مي تواند به عنوان كانال آبرساني عمل كند و حتي حفره هاي زيرزميني ارسنجان را تقويت نخواهد كرد؛ زيرا تنها مي تواند زمينهاي كشاورزي ارسنجان را آبياري كند. روشي كه هميشه روي اين رودخانه به كار مي رفته، احداث ِ بند بوده تا سدّ.
شهرستان ارسنجان، همْ مرز با شهرستان نيريز است و درياچه بختگان و درياچه تشت نيز با آبراهه هايي به هم وصل هستند. متأسّفانه سطح آبهاي زيرزميني ي استان فارس نسبت به سال گذشته پايين تر رفته و ارسنجان نيز از اين جريان مستثني نيست. بنا برگفته ي كشاورزان ارسنجاني، 20 سال پيش با حفر چاههاي 30 متري امكان دستْ يابي به آب بود؛ ولي در حال حاضر در برخي مناطق بايد 200 تا 250 متر چاه حفر شود تا بتوان به آب رسيد. مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، در ادامه گفت:
طبق گفته ي ِ احداث كنندگان سدّ، اين كار باعث تقويت آبهاي زيرزميني مي شود؛ ولي بنا به گفته ي كشاورزان و كارشناسان سدّسازي، سدّ سيوند تنها مي تواند به عنوان كانال آبرساني عمل كند و حتي حفره هاي زيرزميني ارسنجان را تقويت نخواهد كرد؛ زيرا تنها مي تواند زمينهاي كشاورزي ارسنجان را آبياري كند. روشي كه هميشه روي اين رودخانه به كار مي رفته، احداث ِ بند بوده تا سدّ.
وي، افزود:
پيش از اين با احداث بندهاي متعدّد به روي رودخانه، نيازهاي منطقه را به صورت همه جانبه و بدون تبعات بعدي، تأمين مي كردند. به نظر مي رسد احداث سدّ، اكوسيستم منطقه را نيز به هم مي زند؛ زيرا اگر درياچه ي بختگان خشك شود، تأثير منفي ي همه جانبه اي بر روي منطقه و حتي نقاط ديگر خواهد گذاشت و اين موضوع همه را نگران كرده است. آب اين رودخانه در همه ي استان جريان دارد. در حال ممكن است به صورت موقت بروي يك منطقه تأثير داشته باشد؛ ولي ديگر نقاط استان را از ثمرات اين رودخانه محروم مي كند.
پيش از اين با احداث بندهاي متعدّد به روي رودخانه، نيازهاي منطقه را به صورت همه جانبه و بدون تبعات بعدي، تأمين مي كردند. به نظر مي رسد احداث سدّ، اكوسيستم منطقه را نيز به هم مي زند؛ زيرا اگر درياچه ي بختگان خشك شود، تأثير منفي ي همه جانبه اي بر روي منطقه و حتي نقاط ديگر خواهد گذاشت و اين موضوع همه را نگران كرده است. آب اين رودخانه در همه ي استان جريان دارد. در حال ممكن است به صورت موقت بروي يك منطقه تأثير داشته باشد؛ ولي ديگر نقاط استان را از ثمرات اين رودخانه محروم مي كند.
طباطبايي، تصريح كرد:
اگر آب اين رودخانه مانند رود كارون به خارج از كشور سرازير مي گرديد، در آن صورت مي شد نتيجه گرفت كه احداث اين سدّ به سود كشور است. مسؤولان با احداث اين سدّ بر خلاف ادعاهايشان مردم بسياري از مناطق استان فارس را از نعمتي كه خدا به آنها عطا فرموده، محروم مي كنند و اين موضوعي است كه در مورد سدّ سيوند تاكنون كمتر به آن پرداخته شده است. مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايد به خوبي بر اين نكته واقف باشند كه سالها بعد، تاريخ در مورد آنها خواهد نوشت و از قضاوت فرهنگ دوستان و آيندگان در امان نخواهند بود. آيندگان در صورت بروز هرگونه اشتباه، دوراني را زير سؤال خواهند برد كه آبگيري ي سدّ ِ سيوند در آن انجام شده و تنگه ي بُلاغي را با همه رازهايي كه در دل دارد، به زير آب فرستاده است. كورش، در سنگْ نوشته ي پاسارگاد، نوشته است:
هر آن كه ميراث من و آثار سرزمينم را نابود كند، اهوره مزدا، او را نابود كند! ايدون باد!
اگر آب اين رودخانه مانند رود كارون به خارج از كشور سرازير مي گرديد، در آن صورت مي شد نتيجه گرفت كه احداث اين سدّ به سود كشور است. مسؤولان با احداث اين سدّ بر خلاف ادعاهايشان مردم بسياري از مناطق استان فارس را از نعمتي كه خدا به آنها عطا فرموده، محروم مي كنند و اين موضوعي است كه در مورد سدّ سيوند تاكنون كمتر به آن پرداخته شده است. مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايد به خوبي بر اين نكته واقف باشند كه سالها بعد، تاريخ در مورد آنها خواهد نوشت و از قضاوت فرهنگ دوستان و آيندگان در امان نخواهند بود. آيندگان در صورت بروز هرگونه اشتباه، دوراني را زير سؤال خواهند برد كه آبگيري ي سدّ ِ سيوند در آن انجام شده و تنگه ي بُلاغي را با همه رازهايي كه در دل دارد، به زير آب فرستاده است. كورش، در سنگْ نوشته ي پاسارگاد، نوشته است:
هر آن كه ميراث من و آثار سرزمينم را نابود كند، اهوره مزدا، او را نابود كند! ايدون باد!
پايان ِ پيام
کُد ِ خبر: 385871
