Thursday, September 07, 2006
2: 59. نشر كتابي آگاهاننده و آموزنده در باره ي ادب مشروطه خواهي
يادداشت ويراستار
در كنار كتابها، گفتارها، سخنراني ها و پرسش و پاسخ هاي گوناگوني كه اين روزها به انگيزه ي بزرگداشت يكصد سالگي ي خيزش و جنبش و مبارزه ي آزادي خواهانه ي ايرانيان براي پايان بخشي به خودكامگي ي بيدادگران و مردم ستيزان و پايه گذاري ي ايراني آباد و آزاد با نظامي مردم سالار منتشرمي شود، پرداختن به سويه هاي ادبي و فرهنگي ي آن رويداد مهمّ تاريخي نيراز بايسته هاست و جايگاه و ارزش ويژه ي خود را دارد.
زنده ياد علي اكبر دهخدا، يكي از درخشان ترين چهره هاي ادبي ي روزگار مشروطه خواهي بود كه پيش از پرداختن به كارهاي گرانمايه ي پژوهشي اش، همچون لغت نامه و امثال و حِكَم و جز آن، در گستره ي روزنامه نگاري و به ويژه طنز ِ اجتماعي و سياسي، نويسنده اي فرهيخته و روشنگر به شمار مي آمد و اثرهايي بسيار ارزشمند و ماندگار از خود بر جاي گذاشت. طنز دهخدا در قطعه هاي نامبردار به "چرند پرند" كه با امضاي "دخو" در روزنامه ي صوراسرافيل منتشرمي كرد، از شاهكارهاي ادب زنده و پوياي آن زمان بود و با گذشت يك سده، هنوز هم تازگي و دلپذيري ي خود را از دست نداده است و بخشي از تاريخ ادب نوين ايران و سرآغازِ "گونه" ي طنز وديباچه ي طنزنگاري ي قرن اخير به شمار مي آيد.
امروز با خشنودي آگاهي يافتم كه كتاب تازه اي در راستاي شناخت بهتر ِ كارهاي دهخدا در تهران نشريافته و نويسنده كوشيده است تا اين پيشگام بزرگ ِ نثر فارسي ي نوين را بهتر به امروزيان بشناساند.
گزارش كوتاهي را كه در بررسي ي اين كتاب در نشريّه ي خبري ي الكترونيك روز درج گرديده است، در پي مي آورم.
نقد و بررسي ِ آثار دهخدا
همنوا با مرغ سحر
زندگي و شعر علي اكبر دهخدا
بلقيس سليماني
نشر ثالث- 393 صفحه
کتاب با شرح زندگي و مبارزات علامه دهخدا در عرصه هاي سياسي و اجتماعي آغاز مي شود. سپس نوآوري هاي ِ دهخدا در زمينه نثر ِ فارسي و فعاليت هاي ِ ارزنده او در تدوين ِ آثاري چون لغت نامه و امثال و حكم و ارزش اين آثار مورد نقد و بررسي قرار مي گيرد. بخش هاي ديگر كتاب به بررسي شعر دهخدا در حوزه هاي گوناگون (فكاهي، متجدّ دانه و سنّتي)، فعاليّت هاي مطبوعاتي او و نمونه هايي از اشعارش اختصاص دارد.
