Monday, July 31, 2006
2: 34. پايگاه زنان در فرهنگ باستاني و حماسه ي ايران: دو پژوهش ارزشمند
يادداشت ويراستار
پايگاه زنان در فرهنگ باستاني ي ايرانيان و نقشْ ورزي و مَنِش و كُنِش ِ آنان در حماسه ي ايران، يكي از درونمايه هاي مهمّ پژوهشي در روزگار ماست. تاكنون سنخنراني هاي چندي در اين زمينه انجام پذيرفته و گفتارهايي در نشريّه ها و كتابها گنجانيده شده است.
پژوهندگان در پاسخ گويي به نياز مردم كنجكاو اين عصر، در پي آنند كه گوشه هاي تاريك اين گفتمان را روشن گردانند. امّا همه ي پويندگان اين راه ِ نه چندان هموار، به بايستگي و شايستگي گام در اين راه نمي گذارند و پاره اي از آنان، بي رويكردي سزاوار به خاستگاه هاي پذيرفتني، تنها بر پايه ي ِ داده هايي ساختگي و افزوده بر متن ها، به ويژه در حماسه ي ِ بزرگ ايران، به داوري مي پردازند و سخناني مي گويند و مي نويسند كه جز مايه ي گمراهي و كژانديشي در اين گستره نيست. زنده ياد احمد شاملو، شاعر نامدار و سزاوار روزگارمان، در سخنراني ي مشهورش در دانشگاه بركلي، دچار چنين اشتباهي شد و به گونه اي از شاهنامه يادكرد و ياوه هاي چسبانده بر اين منظومه را درست و بُنيادين و از آن ِ فردوسي شمرد كه برخي از شاهنامه ناخواندگان و فردوسي ناشناختگان را به شبهه افكند (در اين باره، نگا. نقد يا نفي شاهنامه از اين نگارنده در كتاب حماسه ي ايران، يادماني از فراسوي هزاره ها، چاپ يكم، باران - سوئد - 1377 و چاپ دوم، آگه - تهران - 1380).
امّا خوشبختانه اين گونه كژروي ها و برداشت هاي ناسخته، پايا نمي مانَد و پژوهشگران پويا و جويا گام در راه مي گذارند و با شيوه هاي دانشگاهي ي امروزين به كاوش مي پردازند و برآيندي سزاوار به دوستداران فرهنگ پيشكش مي كنند.
به تازگي، دو پژوهش ارزشمند و رهنمون و داراي پشتوانه هاي سزاوار و پذيرفتني در اين زمينه نشريافته است كه يكي را دوست ايران شناس و پژوهنده ي سزاوار بانو نوشين شاهرخي از آلمان به اين دفتر فرستاده اند.
پژوهش ديگر، از كارهاي ارزنده ي دوست پژوهشگر پويا و ژرفانگر آقاي رضا مُرادي غياث آبادي است.
هر دو پژوهش، در نشريّه ي خبري ي الكترونيك اخبار روز نشريافته است و من به جاي ِ آوردن ِ متن ِ آنها، نشاني هاشان را با سپاس گزاري از هر دو دوست ِ پژوهنده، در اين جا مي آورم و خوانندگان گرامي ي اين تارنما و جويندگان ِ دانش راستين را به خواندن آنها فرامي خوانم.http://www.akhbar-rooz.com/article.jsp?essayId=4652
*
