CENTER FOR IRANIAN STUDIES - کانون پژوهشهای ايران شناختی

خيالْ نگاره اي از زرتشت ِ آموزگار


مَزدا، نماد ِ آرماني ي ِ خِرَد و انديشه ي ِ برتر را بزرگ ترين آموزگار مي شناسد و همواره از او ياري مي جويد تا دانستني هاي جهان و زندگي را به آدميان بياموزد و آنان را از رازْواره هاي ِ هستي، بياگاهاند. سرتاسر ِ گاهان ِ او، سرشار از اين درونْ مايه است. همواره خِرَد ورزيدن، انديشيدن، شكّ كردن، پرسيدن و پاسخْ جُستن و به پويايي و رفتن، دلْ سپردن و از ايستايي و رسيدن روي گردانيدن، برگردان ِ همه ي ِ سرودهاي ِ دلاويز ِ اوست. او در هيچ يك از اندرز- سرودهايش از يقين و بي چون و چرايي و جزمْ باوري و "اين است و جُز اين نيست" سخني به ميان نمي آورد. كوتاه سخن اين كه او "انديشه و خِرَد و پژوهش" را جايْ گُزين ِ "باور" و "ايمان" مي خواهد و مردمان را به همواره آموختن فرامي خواند.
*
در ادب ِ فارسي ي ِ ميانه (/پهلوي) نيز -- كه دنباله ي ِ تاريخي و فرهنگي ي ِ آموزشهاي گاهاني به شمار مي آيد -- با همين رويكرد رو به رو مي شويم. از جمله در متن ِ پهلوي ي دينكرد، كتاب ِ نُهم آمده است:
«ِآموزگاران بايد مرداني سالمند و خوش كردار، به دور از هواهاي مادي، خُرسند، بُردبار، پاكيزه و داراي ِ توان ِ پرورشي باشند. دريابنده و زيرك باشند و با شاگردان خود رابطه‌اي شورمند و مهربان داشته باشند."


بازتاب ِ شكوهمند ِ اين بانگ ِ دلاويز ِ باستاني را در بلندترين چكاد ِ فرهنگ و ادب ِ فارسي، شاهنامه ي فردوسي نيز مي شنويم. استاد ِ توس هم در سرتاسر ِ حماسه ي ِ ارجمندش، هيچ فرصتي را براي ستايش از آموزش و آموزگار و آموزگاري فرونمي گذارد و از ديباچه تا تمام ِ بخش هاي متن ِ منظومه، همواره بر اين رويكرد ِ بُنيادين تأكيد مي ورزد و -- چُنان كه براي نمونه در بيتهاي آمده در زير ِ عنوان ِ درآمد ِ همين تارنما ديده مي شود -- آدميان را از پايان ناپذيري ي ِ دانش مي آگاهاند و بر بايستگي ي ِ پويايي و جويايي هميشگي در كار ِ آموختن و سزاواري ي ِ رساندن ِ دانش به هركس در سرتاسر ِ گيتي، تأكيد مي ورزد.
*
خبرگزاري ي ِ ميراث ِ فرهنگي، در همين راستا گزارشي خواندني دارد با عنوان ِ :
آموزگاري در ايران باستان، يك رده ي ِ شغلي بود
كه متن ِ آن را مي توانيد در نشاني ي ِ زير بيابيد:


http://www.chn.ir/news/?section=2&id=31093

posted by Jalil Doostkhah @ 7:32 PM