Sunday, May 07, 2006
افزوده: پيوست ِ درآمد ِ 342
يادآوري
در درآمد ِ 342 از نمايشگاه كتاب امسال در تهران سخن گفتم و پريشان روزگاري ي ِ صنعت ِ نشر و چاپخش كتاب را يادآور شدم؛ امّا از چگونگي ي نمايشگاه و رويدادهاي دروني ي آن گزارشي در دست نداشتم تا در اين صفحه بياورم و خواستاران دور از نمايشگاه را از آنچه در آن جا مي گذرد، آگاه گردانم.
امروز شاهد از غيب رسيد و به گزارش دست ِ اوّل زير در تارنماي خبري ي ِ ايران امروز (به گُفتاوَرد از ايسنا) برخوردم. درونمايه ي اين گزارش، تأييدي است بر آنچه درباره ي سدّ و مانع هاي بر سر ِ راه ِ نشر ِ آزاد ِ كتاب در ميهنمان نوشته بودم و به روشني نشان مي دهد كه كار ِ بازداري و اشكال تراشي تا به كجا كشيده و ديگر تنها در رابطه ي ِ به نسبت بي سر و صداي ِ تكْ تك ِ ناشران با دستگاه ِ بررسي كننده و در بسياري از موردها بازدارنده (به زبان فرنگي "سانسور") محدود نمانده و از "حفظ ِ ظاهر!" گذشته و به تاخت و تاز و جمع آوري ي ِ كتاب در "نمايشگاه!" و در برابر ِ چشم ِ همگان رسيده است! بخش كوچكي از گلايه هاي ناشران رنجور و دل آزرده از اين همه زحمت و درد ِ سر را نيز در همين گزارش مي خوانيم. گفتني است كه بازداران، حتّا تصويري از نويسنده ي زنده ياد ِمان صادق هدايت را در غرفه ي يكي از ناشران برنتافته اند! (راستي با فارنهايت 451 چه اندازه فاصله داريم؟!)
طُرفه اين كه كتابهاي جمع آوري شده از غُرفه هاي برخي از ناشران، هيچ يك به دور از "نظارت!" و به اصطلاح قاچاقي و زير زميني نشر نيافته و همه داراي "مُجوّز!" از همان دستگاه ِ پيشْ گفته، بوده اند!
به راستي، چه مي توان گفت جز بازهم زمزمه كردن ِ اندوهگينانه ي سخن ِ دردآلوده ي ِ حافظ ِ رازهاي ِ دلمان و اندوهان ِِِ جانمان:
"... مزاج دهر تَبَه شد در اين بلا حافظ! / كجاست راي ِ حكيميّ و فكر ِ بَرهَمَني؟"
دوشنبه هيجدهم ارديبهشت 1385
نمايشگاه كتاب و كتاب‌هايی كه جمع‌آوری می‌شوند
در طول يكی دو روز گذشته، برخی كتاب‌ها از برخی غرفه‌ها جمع‌آوری شدند. روز شنبه، كتاب "تصويرها" اثر اينگمار برگمن از نشر ِ ديگر، "شازده احتجاب" و "جمعه‌بازار" هوشنگ گلشيری از نشر نيلوفر، "خاطرات اميرانتظام" از نشر كاروان، "يگانه متفكر تنها" (مصطفی شعاييان) نوشته هوشنگ ماهرويان از نشر بازتاب نگار و "تاريخ اجتماعی ايران" مرتضی راوندی از نشر نگاه جمع‌آوری شدند.
Sun / 07 05 2006 / 11:24ايسنا:
نوزدهمين نمايشگاه بين‌المللی كتاب تهران، پس از روز جمعه، ساعات نسبتا كم‌بازديدكننده‌ای را پشت سر گذاشت. در طول يكی دو روز گذشته، برخی كتاب‌ها از برخی غرفه‌ها جمع‌آوری شدند؛ روز شنبه، كتاب "تصويرها" اثر اينگمار برگمن از نشر ديگر، "شازده احتجاب" و "جمعه‌بازار" هوشنگ گلشيری از نشر نيلوفر، "خاطرات اميرانتظام" از نشر كاروان، "يگانه متفكر تنها" (مصطفی شعاييان) نوشته هوشنگ ماهرويان از نشر بازتاب‌نگار و "تاريخ اجتماعی ايران" مرتضی راوندی از نشر نگاه جمع‌آوری شدند. البته گويا قرار بر جمع‌آوری كتاب‌های ديگری نيز بوده كه به دلايلی اين اقدام صورت نگرفته است. اين در حالی است كه مدير اداره كتاب و كتاب‌خوانی چندی پيش اظهار كرده بود با وجود هيأت ارزيابی كتاب‌ها برای حضور در نمايشگاه، كتابی از نمايشگاه جمع‌آوری نمی شود. البته برخی از اين جمع‌آوری‌ها گويا طبق ضوابطی بوده كه قبلا هم درباره آن صحبت شده بود؛ هرچند برخی از ناشران عقيده دارند كه قيد كتاب‌های چاپ سه سال گذشته، در مقررات شركت در نمايشگاه نبوده است. در سالن هفت، كليه‌ی كتاب‌های قبل از سال ٨٢ نشر بخت مينو را جمع‌آوری كردند. همچنين از صبح روز گذشته، نشر شادان در سالن‌های ١٠ و ١١ به‌دليل آنچه كه رعايت نكردن برخی موارد اخلاقی شنيده شده است، بسته شده كه اين شرايط تا به امروز نيز ادامه دارد. مسؤول نشر بازتاب‌نگار هم گفت: مجوز هيچ كتاب جديدی را به ما نداده‌اند، پس احتمالا به‌زودی جمع می‌كنيم و می‌رويم. اصلا ديگر برای چه به نمايشگاه كتاب بياييم؟ نشر ديگر، يكی ديگر از ناشرانی است كه چندين نوبت برای جمع‌آوری كتاب‌هايی كه تاريخ نشرشان قبل از سال ٨٢ است، تذكر كتبی دريافت كرده است. مسؤول اين مركز ِ نشر، در اين‌باره توضيح داد: از ما تعهد گرفته‌اند كه اين كتاب‌ها را جمع كنيم؛ امّا در شرايط ِ شركت ِ در نمايشگاه كتاب، درباره اين كه كتاب‌های قبل ازسال ٨٢ نمايش يا فروش نداشته باشند، وجود ندارد. اگر كتاب‌ها را جمع كردند، ما هم با چند ناشر معترض، تصميم می‌گيريم كه به ستاد برويم و اعتراض كنيم. البته چنين اتفاقی هم درباره‌ی نشر روشنگران و مطالعات زنان شنيده شد؛ اما شهلا لاهيجی آن را تكذيب كرد و گفت: اين در ضوابط نمايشگاه بوده است و ناشرانی كه چنين ادعايی دارند، اشتباه می‌كنند. كتاب‌های ِ قبل از ٨٢ را نبايد بياورند. كار غيرقانونی، غيرقانونی است. او در عين ِ حال، مدّعی شد: يك شخص ِ ناشناس، تمام‌مدّت، مراقب غرفه‌ی ماست و به نوع پوشش خانم‌ها ايراد می‌گيرند. او يادآور شد: ١٧ عنوان كتاب از نشر من، در وزارت ارشاد مانده است كه پنج عنوان آن رُمان است. اصلا فكر می‌كنم در دوره‌ی جديد هيچ رُمانی مجوز نگرفته است، بويژه رمان ايرانی درخت آسوريك (خسرو حمزوی) از مرداد ٨٣، همين‌طور، ماهی (بهرام بيضايی) و مهتاب در بند (پيمانه هوشنگی) كه ممنوع اعلام شدند. آن‌جا مانده‌اند و اصلا درباره‌شان به ما توضيحی داده نشده است. مجموعه‌ی شعر هم داشتيم كه گفتند برخی قسمت‌هايش را بايد عوض كنيم. چند عنوان كتاب مرجع زنان هم داريم كه مجوز نگرفتند. او متذكر شد: كتاب‌هايی هم كه مجوّزشان را به ما داده‌اند، كتاب‌هايی خنثا هستند. در شش ماهه دوم پارسال خيلی كم مجوّز داده‌اند. من كار خيلی خوب جديد نديدم كه مجوّز گرفته باشد. تازه مجوّز قبلی را هم خواسته‌اند. البته به وزارت ارشاد نبردم و طرح دعوا كرده‌ام و تا جوابم را نگيرم، پاسخ نمی‌دهم. روی كتاب‌های مجوّزگرفته‌ی قديم، مُهر دولتی وزارت ارشاد است، پس براساس شكايت شاكی خصوصی می‌تواند باطل شود، نه بر ميل شخصی. اين ناشر تصريح كرد كه از همه‌ی اين مسائل بدتر، اين است كه نمايشگاه هيچ‌گونه امكانات رفاهی برای ناشران ندارد! برای آب آشاميدنی يا دستشويی، كل نمايشگاه را بايد طی كنيم. هوای سالن‌ها خراب است و دائما خنك‌كننده‌ها را خاموش می‌كنند. نصف وقت‌مان هم برای پيدا كردن پاركينگ هدر می‌رود. همچنين روز گذشته شنيده شد كه اعلام شده است در نشر ورجاوند، تابلو عكس صادق هدايت را بپوشانند. برخی از ناشران نيز به ميزان متراژی كه در مقايسه با ناشران ديگر به آن‌ها داده شده است، معترض‌اند. ازسوی ديگر، اغلب ناشران در نمايشگاه معتقدند كه اگر مراسم افتتاحيه سه‌شنبه برقرار می‌شد، بهتر بود؛ چون آن‌ها عملا روز چهارشنبه را كه درها تا ساعت ١٣:٣٠ دقيقه بسته بوده، از دست داده‌اند و معتقدند كه از اين طرف هم روز شنبه را از دست می‌دهند. اسدالله امرايی - مترجم - كه هنوز مجوّز يكی از مجلدهای شصت داستان با ترجمه‌ی او، داده نشده، با حضور در غرفه‌ی ايسنا در نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی، درباره‌ی نمايشگاه امسال گفت: نمايشگاه كتاب در اصلش تفاوت زيادی با سال‌های قبل ندارد، اما فرصت خوبی برای معرّفی كتاب است. البته من چهار عنوان كتاب چاپ اول داشتم كه يكی از آن‌ها به نمايشگاه رسيد. جاهد جهانشاهی - مترجم - نيز با حضور در غرفه‌ی ايسنا گفت: اگر واقعا نمی‌خواهند نشر باشد، تعطيل كنند تا برويم دنبال كار ديگری. آفرينش فرهنگی اعتماد متقابل می‌طلبد كه از سوی متوليان نسبت به ما وجود ندارد. احساس می‌كنم عده‌ای به‌عمد دارند مانع جريان فرهنگی می‌شوند. وی يكی از نكات جالب توجه نمايشگاه امسال را تعطيلی نسبی سراطی اهل قلم توصيف كرد. سيدعلی صالحی - شاعر - نيز از ديگر حضوريافتگان در غرفه‌ی ايسنا بود.
