Tuesday, December 06, 2005
188. شانزدهم آذر: فرياد ِ بلند ِ ملّتي از گلوي ِ خونين ِ دانشگاه
يادواره ي ِ روزي يادماني در تاريخ ِ خونين ِ ميهنمان:
پنجاه و دو سال ِ پيش از اين، درست در همين ساعتي كه اين قلم خون مي گريد، چكمه پوشان ِ نظام ِ سياه ِ برساخته ي تازشگران آزمند و چپاولگر آمريكايي و انگليسي و واپس مانده ترين و تباهكارترين نيروهاي سركوبگر داخلي به دانشگاه تهران، اين سنگرِ هميشگي ي آزادي، تاختند تا نيروي جوان و بالنده ي جامعه ي ايران را درست در روز برقراري ي پيوند ِ دوباره ي حكومت سياهْ كارنامه ي پهلوي با نفت خواران ِ چپاولگر انگليسي و در آستانه ي ورود ريچارد نيكسون، نماينده ي غارتگران و كودتاكنندگان ِ آمريكايي به تهران، سربكوبند.
امّا جوانان و دانشجويان آزاده و آزادي خواه، بي هراس از نيروهاي اهريمني، قدّ ِ مردانگي افراشتند و فرياد ِ بلند ملّت ايران را از گلوي خونين ِ دانشگاه، بلند برآوردند و سينه هاي آرزومند خويش را در برابر ِ گلوله هاي شاه و پشتيبانان بيگانه و خودي اش، سپركردند. در آن هنگامه ي خونين سه پيكر ِ شرف و افتخار ايراني در خون ِ پاك خويش درغلتيدند، امّا همچون سه شعله ي فروزان ِ آذر ِ اهورايي، قلب ظلمت را دريدند و به جهانيان نشان دادند كه ايراني در تلخ ترين روزها و سياه ترين و خونين ترين كارزارها نيز تن به خودكامگي و بردگي نخواهد داد.
در آن روز ِ سياه و خونين، دكتر محمّد مصدّق،
مبارز ِ نستوه و تنها نخست وزير ِ مردم سالار ِ تاريخ ِ ايران در چنگال دژخيمان شاه گرفتار و دچار رنج و شكنج بود و دار و دسته ي ِ حاكم ِ برآمده از توطئه اي ايران بر باد ده، در تدارك ِ باز- گرداندن ِ آب رفته به جوي و نابودكردن ِ دستاورد ِ جنبش ِ ملّي كردن ِ صنعت ِ نفت ايران به رهبري ي ِ آن بزرگمرد ِ يگانه بودند. مصدّق در بيدادگاه نظامي ي سلطنت آباد و فرزندان برومند و وفادارش در سنگر دانشگاه فريادي به بلندي ي عظمت تاريخي ي يك ملّت در بند كشيده، برآوردند.
* * *
در نيم سده ي گذشته، گفتارها و كتابهاي بسيار درباره ي رويداد ِ خونين ِ 16 آذر 1332 در ايران و بيرون از ايران نشريافته و نويسندگان به بررسي ي سويه هاي گوناگون آن حادثه و تاثيرگذاري ي آن در جنبش پايدار و پوياي دانشجويي و مبارزه ي آزادي خواهانه و رهايي جويانه ي مردم ايران پرداخته اند و زنجيره ي اين پژوهشها و يادنامه نگاري ها همچنان ادامه دارد. يكي از تازه ترين اين نوشته ها را آقاي دكتر پرويز داورپناه در تارنماي http://www.chebayadkard.com/chebayadkard/sokhan/20051206/16azar1384.pdf
نشرداده است كه متاسّفانه به سبب ِ اشكالي فنِي نتوانستم متن آن را بدين صفحه انتقال دهم.
نگارنده ي اين سطرها نيز، سالها پيش از اين، با يادكرد ِ از اين روز ِ جاودان ِ خون و افتخار و سال هاي خفقان پس از 1332 گفتاري نوشت با عنوان ِ بزرگداشت ِ 16 آذر و يادي از شهامت ِ يك بانوي مبارز كه در آن به حضور و سخنراني ي دليرانه و سكوت شكنانه ي زنده ياد پروانه فروهر در نخستين يادواره ي دانشجويي آشكار در 16 آذر 1337 اشاره كرد. اين گفتار در شماره ي 131 ماهنامه ي ِ پَر، آذرماه 1375، چاپ ِ ويرجينيا نشريافت.
* * *
دفتر ِ كانون پژوهشهاي ايران شناختي، در سالروز رويداد ِ خونين 16 آذر 1332، ياد ِ سه آذر ِ اهورايي مصطفي بزرگ نيا، احمد قندچي و مهدي شريعت رضوي را گرامي مي دارد.
