Friday, September 23, 2005
چهره ي ِ درخشان يك بانوي شاعر ايراني در گُستره ي ِ ادب و فرهنگ ِ جهاني
شيما كلباسي شاعر، اديب، مترجم و كوشنده ي حقوق بشري، يكي از چهره هاي درخشان در ميان بانوان جوان ايراني است كه به هر دو زبان فارسي و انگليسي شعر مي سرايد و مي كوشد تا جايگاه شايسته ي بانوان پويا و پيشرو امروز ايران را به جهانيان بشناساند و تا كنون در اين عرصه ها كاميابي هاي چشم گيري به دست آورده است .
كلباسي به تازگي در گفت و شنودي كه آرش سيگارچي با او كرده و در نشريه ي ِ اينترنتي ي ِ ايران ِ ما نشر داده، سويه هايي از كوشش و كُنِش ِ ادبي و فرهنگي و اجتماعي ي خود را بيان كرده است.
متن اين گفت و شنود خواندني را از تارنماي نشريّه ي يادكرده، بدين صفحه مي آورم تا دوستداران فرهنگ و ادب پوياي امروز و بانوان فرهنگي و اديب و هنرمند امروز، اين هنرمند شايسته و كوشنده ي سزاوار را بهتر بشناسند.
سه شنبه 22 شهریور 1384
شب بخیر دختر کوچولو
گفتگو با «شیما کلباسی» شاعر، مترجم و فعّال حقوق بشر
ایران ما ، آرش سیگارچی
خانم «شیما کلباسی» ، شاعر، مترجم و فعال حقوق بشر، مدیر و گرداننده پروژه های «گفتگوی بین ملتها از طریق ترجمه شعر» ،«شعر زنان ایران» و از اعضای مدیریت پروژه بین المللی «آوای دیگر» بوده وهمچنین ویراستار بخش شعر مجله معروف آمریکایی «میوز آپرنتیز گیلد» می باشد. اشعار انگیسی کلباسی تا کنون در آنتالوژیهایی فراوانی به چاپ رسیده اند.
از او تا کنون یک مجموعه شعر فارسی به نام «سنگسار» چاپ شده است و مجموعه دوم تحت عنوان « نه» به زودی بر روی اینترنت و به صورت کتاب عرضه خواهد شد. اشعار فارسی کلباسی در کتاب شعر، قلم، آرش، واژه، ایرانیان تایمز، آوای زن، همهمه، مانیها، قلمرو، رواق، غرفه آخر، اخبار روز، گیلماخ، سنگ و مجموعه ای تحت ویراستاری پوران فرخزاد به چاپ رسیده و تعدادی از این کارها به زبانهای ایتالیایی، هندی، کرویشیایی، انگلیسی، لهستانی و دانمارکی ترجمه شده اند.
کلباسی، اولین شاعر ایرانی و فارسی زبانی است که به نوشتن اشعار دو نفره با شاعران غیر همزبان پرداخته است. این شعرا السیو زانللی ( شاعرایتالیایی) ران هودسون و راجر هیومز ( شاعران آمریکایی) می باشند. در سال 2004 میلادی، شعر دونفره کلباسی و هیومز «گود نایت بی بی گرل/شب بخیر دختر کوچولو» به عنوان بهترین شعر و برنده جایزه هاروست اینتر نشنال شناخته شد.
از او تا کنون یک مجموعه شعر فارسی به نام «سنگسار» چاپ شده است و مجموعه دوم تحت عنوان « نه» به زودی بر روی اینترنت و به صورت کتاب عرضه خواهد شد. اشعار فارسی کلباسی در کتاب شعر، قلم، آرش، واژه، ایرانیان تایمز، آوای زن، همهمه، مانیها، قلمرو، رواق، غرفه آخر، اخبار روز، گیلماخ، سنگ و مجموعه ای تحت ویراستاری پوران فرخزاد به چاپ رسیده و تعدادی از این کارها به زبانهای ایتالیایی، هندی، کرویشیایی، انگلیسی، لهستانی و دانمارکی ترجمه شده اند.
کلباسی، اولین شاعر ایرانی و فارسی زبانی است که به نوشتن اشعار دو نفره با شاعران غیر همزبان پرداخته است. این شعرا السیو زانللی ( شاعرایتالیایی) ران هودسون و راجر هیومز ( شاعران آمریکایی) می باشند. در سال 2004 میلادی، شعر دونفره کلباسی و هیومز «گود نایت بی بی گرل/شب بخیر دختر کوچولو» به عنوان بهترین شعر و برنده جایزه هاروست اینتر نشنال شناخته شد.
- خانم شیما کلباسی ، شما از جمله روشنفکران ایرانی هستید که غیر از فعالیت در حوزه تخصصی تان
–شعر- از موضوع حقوق بشر و پیگیری آن غافل نشده اید ، از فعالیت هایتان در این زمینه بگویید ؟
آقای آرش سیگارچی، قبل از هرچیز می خواهم از شما برای این مصاحبه تشکر کنم مخصوصا که با
سوالی شروع می کنید که یکی از دلمشغولی های عمده ام می باشد و حتی اشعارم را به فارسی و یا انگلیسی در اکثر مواقع تحت الشعاع این گونه موضوعاتی نگاشته ام. از پانزده سالگی تا کنون که سی و دو سال از عمرم می گذرد به عنوان داوطلب در بخش مربوط به پناهندگان در سازمان ملل (یو.ان. اچ. سی. آر) و اداره مهاجران غیر افغان در پاکستان، دفتر جوانان سازمان ملل در دانمارک واکنون هم به عنوان فعال حقوق بشر در آمریکا، مانند هرانسانی که نخواهد چشمانش را به روی موارد نقض حقوق بشر ببندد و تا آنجایی که امکاناتم برایم میسر کرده است، فعالیت نموده ام
شما بانی سایت «شعر زنان ایران» بودید ؛ این سایت الان در چه مرحله ای است ؟
سایت شعر زنان ایران در حال حاضر در دست تکمیل است. البته این پروژه همراه با تعدادی از
مطالب، اشعار و پروژه های ادبی دیگرم دوباره به روی اینترنت خواهد آمد.
اساسا ارزیابی تان از تفکیک جنسیتی در ایجاد این سایت چه بود؟
در این پروژه سعی کرده ام که صدای شعر زن ایرانی را به خواننده آشنا با زبان انگلیسی معرفی نمایم زیرا که همانگونه که تاریخ شعر و ادبیات فارسی نشان می دهد در اکثر مواقع شعر مرد ایرانی مورد توجه بوده است و از دید من به عنوان مدیر و گرداننده این پروژه پیدایش، پرورش، گسترش و ارایه شعر زنان ایران به روی اینترنت و سپس به صورت مجموعه کتاب یک ضرورت ادبی برای دنیای شعر و ادب می باشد. البته ناگفته نماند در پروژه دیگری تحت عنوان "آوای دیگر" همراه با شاعر آمریکایی و همکار ادبی ام راجر هیومز، تا آنجایی که میسر بوده است از شاعران مرد ایرانی چون آقایان: محمود کیانوش، دکتر پیمان وهاب زاده، هومن عزیزی، مهدی نوید و بابک غفاری دعوت به همکاری نموده ایم که مورد تایید و استقبال ایشان هم قرار گرفت.
ارزیابی شما از ادبیات ایران در هجرت و آنچه نویسندگان ایرانی در خارج پدید می آورند ، چیست ؟ و آیا توانسته در ایران و حتی آنجا میان مخاطبان ایرانی تاثیر قابل توجهی داشته باشد؟
از دید شخصی من، ادبیات ایران در هجرت تحت تاثیر مستقیم مهاجرتی که در اکثر موارد ناخواسته بوده است نوشته می شود. در پاسخ به اینکه آیا آثار این نویسندگان و شاعران مورد توجه قرار می گیرند یا خیر باید بگویم که همانطور که مطلع می باشید در ایران تیراژ کتاب بسیار پایین است و در خارج هم قیمتهای گزاف چاپ و خرید کتاب های فارسی برای نویسنده، شاعر و معدود متقاضیان دلسرد کننده می باشد. با توجه به این مسایل و مشکلات پس می توان گفت: خیر! نویسنده و شاعر ایرانی که نوشته های خود را به فارسی عرضه می کند چه در ایران و چه در خارج مورد توجه، تشویق و استقبال قرار نمی گیرد و به همان نسبت هم تاثیر گذاری کارهای ادبی این افراد بر جامعه فارسی زبان می باشد.
- به نظر شما وجود اینترنت توانسته است ارتباط خوبی بین نویسندگان و شاعران دو گروه خارج و داخل کشور فراهم کند ؟
- به نظر شما وجود اینترنت توانسته است ارتباط خوبی بین نویسندگان و شاعران دو گروه خارج و داخل کشور فراهم کند ؟
بله! خوشبختانه اینترنت یکی از بهترین و موثرترین وسایل ارتباطی است. به طور مثال برای شخصی مثل من که هجده سال است از ایران خارج شده ام اینترنت شاید تنها وسیله آشنایی و ارتباطی ام با سایر نویسندگان و شاعران ایرانی داخل وحتی مقیم خارج از کشور می باشد.
شما باز یکی از معدود شاعرانی هستید که به نوشتن شعر دو زبانه و یا زبان های غیر مادری پرداخته اید . این پدیده جدیدی است و جز اشعار کلاسیک ایران ، این کار تا کنون صورت نگرفته که کار شاعران معاصر به زبانهای دیگر عرصه شود . این روش آیا توانسته نظر مخاطبان شعر غیر ایرانی را جذب کند ؟ لطفا کمی برای خواننده گان در مورد اشعار دو نفره اتان هم توضیح بفرمایید و اینکه توجه به آن چگونه بوده است ؟
بله. شاعر ایرانی به این طریق هم می تواند مخاطبان بیشتری داشته باشد و هم به گسترش و آشنایی جهانیان با شعر و ادب فارسی و حتی مسایل، مصایب و معایب فرهنگی، اجتماعی و غیره کمک کند. در بین شاعران و همکاران ادبی ام که در حال حاضر به خاطر می آورم و می دانم به نوشتن اشعار فارسی، انگلیسی، فرانسه ویا سویدی پرداخته اند خانمها: دکتر شاداب وجدی، ساقی قهرمان، لیلا فرجامی، روشنک بیگناه، آزاده فرهمند، ژاله چگنی، رویا حکاکیان و آقایان دکتر مجید نفیسی، علی زرین و سهراب رحیمی می باشند. در مورد اشعار دونفره هم تا آنجایی که مطلع هستم من اولین و در حال حاضر تنها شاعر ایرانی و فارسی زبانی می باشم که با شاعران غیر ایرانی به نوشتن اشعار دونفره پرداخته ام. این شاعران راجر هیومز، ران هادسن (شاعران آمریکایی) و السیو زانللی ( شاعر ایتالیایی) می باشند. نوشتن این اشعار فقط از طریق اینترنت انجام شده واین هم یکی دیگر از مزیتهای اینترنت می باشد. در سال 2004یکی از اشعار دو نفره من و آقای راجر هیومز تحت عنوان گود نایت بی بی گرل/ شب بخیر دختر کوچولو برنده جایزه ادبی هاروست اینترنشنال شد.
- در حال حاضر چه کاری را در حوزه ادبیات در دست داريد؟
- در حال حاضر چه کاری را در حوزه ادبیات در دست داريد؟
مشغول نوشتن شعر دو نفره دیگری با همکار ادبی ام السیو زانلی می باشم. همچنین در حال ویرایش مجموعه دوم اشعار فارسی ام که تحت عنوان "نه" به روی اینترنت و کاغذ به چاپ خواهد رسید می باشم.