Saturday, August 20, 2005

 

جُنگي ديگر : چهل سال بعد



در كارنامه ي ِ ادب ِ معاصر ِ ايران، واژه ي ِ ديرينه ي ِ جُنگ و كار ِ جُنگ آوري يا -- به گفته ي ِ دوستي -- جُنگيدن، به گونه اي با نام ِ نامي ي ِ اصفهان پيوسته است
انگار همين ديروز بود (تابستان ِ 1344 را مي گويم) كه پس از سالها كوشش براي پديدآوردن ِ نوزايش در انجمن هاي ادبي ي سنّتي و آغاز ِ ناگزير ِ گرد ِ همايي ها و نشست هاي هفتگي يا دو هفتگي در خانه هامان و خواندن ِ نوشتارها و ترجمه ها و شعرها و نقد و نظرها و شالوده ريزي ي ِ روش ِ امروزين ِ نقد ِ فرهيخته، سرانجام بر آن شديم كه نخستين دستاوردهامان را در دفتري به نام ِ جُنگ نشر دهيم
امّا ناشري نبود كه اين كار را عهده دار شود. با زنده ياد اسكندر چراغي، صاحب ِ انتشارات ِ مشعل گفت و گو كرديم و او گفت به شرط ِ آن كه هزينه ي كاغذ و چاپ آن را خودتان بدهيد، آماده ام كه دست ِ شما را بگيرم و پا به پا ببرم تا اين دفتر ِ نوآورده تان را چاپخش كنيد. ما نخستين جُنگيان (زنده يادان هوشنگ گُلشيري، اورنگ خضرايي و نيز محمّد حقوقي، اميرحسين افراسيابي، محمّد كلباسي، روشن رامي، احمد گُلشيري، مرتضي رستميان و جليل دوستخواه) هر كدام يكصد تومان وجه ِ رايج آن زمان از جيب كم بُنيه مان را بدين كار اختصاص داديم و سرجمع را براي مخارج كاغذ و مقوّاي جلد و چاپ به اسكندر سپرديم و او ما را به چاپخانه ي ربّاني -- كه خود با آن كار مي كرد -- فرستاد
در يك بعد از ظهر داغ بود كه گُلشيري و حقوقي و من پوشه ي مقاله ها و داستان ها و شعرها را در زير ِ بغل گذاشتيم و از پلكان زهوار دررفته ي رسنده به چاپخانه ي ربّاني در چهار راه كرماني در خيابان حافظ بالا رفتيم و پس از سلام و عليك و آشنايي با مدير چاپخانه كه همه ي دم و دستگاهش دو اتاق تو در تو بود با امكان ِ محدود ِ حروفچيني ي سربي و يك ماشين چاپ كهنه و فكسني -- كه به سبب ِ صداي تق تق ِ مداوم آن، بعدها ما به شوخي نام ِ الكترو تَق تَق بدان داديم -- نخستين گام را براي نشر جُنگ كه پس از جا افتادن و تداوم نشر آن تا دفتر يازدهم ( در سال 1360) به نام جُنگ ِ اصفهان، آوازه اي بلند يافت، برداشتيم
جُنگ از دفتر دوم ( زمستان 1344) همكاران فرهيخته ي تازه اي يافت و با توش و توان ِ بيشتري آماده ي ادامه ي پويش و كوشش خود شد. ابوالحسن نجفي زبان شناس و مترجم و ناقد ادبي ي آگاه و ژرف نگر از فرانسه و زنده ياد احمد ميرعلايي مترجم و ادب شناس شاخص و پويا از انگليس، هريك با كوله باري از آموخته ها و آزموده هاشان در ادب جهاني به ميهن بازگشتند و به نشست هاي جُنگ پيوستند. پس از آن نيز رهرواني تازه نفس و كُنِش وَرز همچون محمّد رحيم اخوّت، احمد اخوّت، محمود نيكبخت، رضا فرّخ فال، زنده ياد كيوان قدرخوه، عبدالحسين آل رسول محمّد علي موسوي فريدني، مجيد نفيسي و حسام الدّين نبوي نژاد بدين جَرگه ي ادبي و فرهنگي درآمدند* و كسان بسياري نيز بدون حضور در جُنگستان، از راه دور به همكاري ي ِ قلمي با اين دفتر ِ فرهنگ و ادب ِ پويا و پيشرو ِ زمانه پرداختند
اهميّت و ويژگي ي ِ جُنگ ِ اصفهان در ادب و فرهنگ ِ ايران معاصر، تنها در نشر ِ يازده دفتر ِ پُر و پيمان از اثرهاي ايرانيان و جُز ايرانيان و شكستن ِ يخ ِ خاموشي و خفقاني كه در پي ِ رويداد ِ سهمگين و زيان بار ِ تابستان 1332 به ميهن ما و همه ي سويه هاي انساني و فرهنگي ي ِ زندگي ي ِ مردم بلاديده اش تحميل شده بود، خلاصه نمي شد؛ بلكه فراتر و ماندگار تر و اثربخش تر از آن، بُنيادگذاري ي ِ دبستان ِ نقد ِ ادبي ي ِ فرهيخته بر پايه ي بحث و بررسي ي آزاد و سنجه هاي شناخته شده ي ادب نو و نقد پيشرو در جهان امروز بود. تدوام ِ اين آموزه، حتّا پس از تعطيل ناگزير و ناخواسته ي نشر جُنگ در آغاز دهه ي پنجاه، انگيزه ي ِ كوشش هاي بارآور ِ پسين ِ برخي از دست اندركاران ِ نخستين ِ جُنگ، همگام با رهرواني سزاوار از نسل هاي جوان تر شد
نخستين دستاورد ِ اين كوشش ها، فصلنامه ي زنده رود به سردبيري ي ِ حسام الدّين نبوي نژاد است كه از دو دهه پيش از اين -- هرچند با درنگي ناخواسته و ناگزير در ميانه ي دو دوره ي ِ آن -- در اصفهان نشر مي يابد** و تا كنون بيست و چند دفتر از آن عرضه شده است
دومين پاجوش درخت ِ برومند ِ چهل ساله ي ِ جُنگ ِ اصفهان، با نام ِ جُنگ ِ پَرديس به سردبيري محمود نيكبخت و مديري ي ِ غلامحسين مردانيان، در بهار امسال چشم دوستداران ِ ادب و فرهنگ ِ پيشرو را روشن كرد
در دفتر ِ يكم ِ اين جُنگ ِ نوآمده، گفتارهاي دريدا و نظريّه ي ِ ادبي ي ِ ايده نگار و معرّفي ي ِ لئونارد مايكلز و چند داستان و شعر فارسي و نيز ترجمه هايي از نويسندگان جُز ايراني را مي خوانيم. علي اكبر علي زاد، مهتاب كلانتري سميرا رشيد پور، شهرام محمّدي، حسين مزاجي و محمود نيكبخت از همكاران اين شماره اند


اين دفتر بخش ويژه اي هم دارد براي بحث در ساختار داستان ِ با كمال ِ تاسّف نوشته ي زنده ياد بهرام صادقي. درون مايه ي اين بخش، قسمتي از گفت و شنود ياران جُنگ ِ اصفهان در يكي از نشست هاي آن جُنگ است كه اكنون از روي نواري بازمانده از آن زمان پياده شده و به چاپ رسيده است

اين گفت و شنود، نمونه اي تمام عيار از فضاي بحث و انتقاد در آن جُنگ ِ بُنيادين را به دست مي دهد. همكاران ِ اين ويژه نامه، عبارتند از زنده يادان احمد ميرعلايي و كيوان قدرخواه و نيز احمد اخوّت، محمود نيكبخت، يونس تراكمه و جليل دوستخواه. انتشار اين دفتر ارزشمند فرهنگي - ادبي را به غلامحسين مردانيان، محمود نيكبخت و همه ي ياوران و همكارانشان شادباش مي گويم و كاميابي هاي بيشتري را در پيمودن ِ اين راه فرخنده برايشان آرزو مي كنم. راهشان روشن و گام هاشان پُرتوان باد


____________________________________________

*

هرگاه حافظه ام ياري نكرده باشد و نام كساني از ياران و همكاران ِ جُنگ اصفهان را از قلم انداخته باشم، پيشاپيش پوزش مي خواهم

**

براي آشنايي ي بيشتر با كارنامه ي فصلنامه ي زنده رود، گوش كنيد به گفت و شنود رضا فرّخ فال با حسام الدّين نبوي نژاد در بخش فرهنگي و هنري ي تارنماي بي بي سي / بخش فارسي

***

براي تماس با جُنگ پَرديس، مي توانيد ايميل - نشاني ي ِ زير را ميانجي قرار دهيد

jongpardis@Gmail.com




<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?