CENTER FOR IRANIAN STUDIES - کانون پژوهشهای ايران شناختی

چهارشنبه اول تير ١٣٨۴ – ٢٢ ژوئن ٢٠٠۵
مقالۀ زير از شمارۀ اخير مجلۀ آمريکايی شاعران و نويسندگان

(Poets and Writers)

گرفته شده است و بدون هيچ گونه تفسيری در اين جا آورده مي‌شود، تا برداشت شما چه باشد

برای آشنايی بيشتر با اين مجلۀ خوب مي‌توانيد مکان نما را روی نشانی زير بفشارید. مترجم

نوشته ی جو وودوارد

ترجمۀ وازريک درساهاکيان
به منظور ترغيب گفتگوی ميان فرهنگ‌ها و ترويج استنباطی عميق‌تر از خاور ميانه –و بخصوص ايران– انجمن ناشران آمريکايی (AAP )

پيشنهاد کرده است که اگر يک ناشر آمريکايی آمادگی خود را برای ترجمه و نشر و ترويج آثار داستانی نويسندگان ايرانی اعلام نمايد، حاضر است مبلغ ده هزار دلار به عنوان کمک در اين کار سرمايه‌گذاری کند. اين مبلغ، جزئی از يک اعانۀ ۵٠٠٠٠ دلاری است که مؤسسۀ جامعۀ باز [١] به منظور ترويج دموکراسی و اصلاحاتی در جامعۀ مدنی در ميان گذاشته است. اين مؤسسه يک بنياد خصوصی است که از سوی جورج سوروس

(George Soros)

میلیاردر خَیّر، به وجود آمده است
با اينکه ده هزار دلار، مبلغ چشمگيری است، هيچ يک از ناشران آمريکايی از زمانی که "انجمن ناشران آمريکا" اين اعانه را در

دسامبر ٢٠٠۴ اعلام کرده است رغبتی به اين کار نشان نداده اند. "کميتۀ بين‌المللی آزادی نشر" که در سال ١۹۷۵ به وسيلۀ "انجمن ناشران آمريکا" بنياد نهاده شده، نقش اصلی را در اجرای اين برنامه بر عهده دارد. پس از مشورت با گروهی از پژوهشگران و نويسندگان در ايالات متحده و ايران، اين کميته سه رمان اهل غرق از منيرو رواني‌پور، جای خالی سلوچ از محمود دولت‌آبادی و کريستين و کيد از هوشنگ گلشيری را از فهرستی برگزيد که شامل شش الی هشت عنوان از رمان‌های فارسی بود. ويليام استراکان، از ويراستاران ارشد بنگاه "هايپريون" و از اعضای "کميتۀ بين‌المللی آزادی نشر" مي‌گويد

اين سه رمان، آثار ادبی برجسته‌ای به قلم نويسندگان بلندپايۀ ايرانی هستند و همۀ ما به اين نتيجه رسيديم که سزاوار ترجمه شدن مي‌باشند
جری ليبر، از مدافعان حقوق بشر و از مشاوران "کميتۀ بين‌المللی آزادی نشر"، مي‌گويد

او همچنين مي‌افزايد

هر چند که آثار ادبی آمريکا در سراسر جهان ترجمه شده و به چاپ مي‌رسند، تعداد آثاری که از زبان‌های خارجی ترجمه و در ايالات متحده منتشر شوند، به نحو شگفت انگيزی اندک هستند. هدف ما کمک به ايجاد توازنی در اين زمينه و ايجاد پيوندهای ادبی قوي‌تری ميان همۀ مردمان جهان است يکی از پژوهش‌های مؤسسۀ "موقوفۀ ملی هنرها"[٢] نشان مي‌دهد که در سال ١۹۹۹ از تعداد ده هزار کتاب داستان و شعر که در ايالات متحده به چاپ رسيده است، تنها ٣٠٠ عنوان ترجمه بوده است. و بنا بر آمار و ارقام يونسکو سازمان آموزشي، علمی و فرهنگی ملل متحد، پنجاه در صد همۀ آثاری که در کشورهای مختلف ترجمه و چاپ مي‌شوند از زبان انگليسی است اما تعداد کتاب‌هايی که به زبان انگليسی ترجمه مي‌شوند فقط شش در صد کل آثاری هستند که سالانه به اين زبان انتشار مي‌يابند

ناکامی "کميتۀ بين‌المللی آزادی نشر" در يافتن ناشرانی برای اين رمان‌ها، نشان دهندۀ اين واقعيت است که فروختن آثار ترجمه شده به کتابخوان‌‌های آمريکايی کار چندان سهل و آسانی نيست. استراکان مي‌گويد

ما همچنان با اين مسئله دست به گريبان هستيم که تعداد کتاب‌هايی که در اين کشور ترجمه مي‌شوند بس اندک اند. ناشران بسياری درخواست کرده‌اند که نگاهی به اين آثار بيندازند، برخی از آنها جواب منفی داده‌اند، و ما هنوز منتظر جواب برخی ديگر از ناشران هستيم. من خيلی اميدوارم

با اينکه احتمال مي‌رود ناشران دانشگاهی يا مؤسسات کوچک نشر به انتشار اين رمان‌‌‌ها تمايل نشان بدهند، استراکان مي‌گويد

این کميته هنوز اميدوار است که ناشران بزرگ (تجاري) پا پيش بگذارند، زيرا آنها توانايی بيشتری در عرضۀ کتاب دارند و دارای شبکۀ وسيع‌تری برای توزيع کتاب‌های ترجمه شده هستند
کميتۀ مزبور مبلغ ده هزار دلار اعطايی "جامعۀ آزاد" را برای تأمين هزينۀ ترجمۀ منتخبی از هر يک از اين کتاب‌ها و شرح اجمالی آنها صرف کرده است به اين اميد که ناشری را بتواند ترغيب به پذيرش اين تعهد نمايد. هال فسندن

(Hall Fessenden)

که رياست کميته را برعهده دارد مي‌گويد

اين نخستين بار است که چنين کاری در آمريکا انجام گرفته است؛ يعنی تهيۀ نمونۀ ترجمه و اعطای کمک هزينه‌ای به منظور ياری به چاپ و انتشار آنها از سوی يک مؤسسۀ غير انتفاعي. مترجمانی که برای اين سه اثر برگزيده شده‌اند عبارت اند از محمد رضا قانون‌پرور برای رمان اهل غرق، جوديت ام ويلکز برای جای خالی سلوچ، و رکسانا زند برای کريستين و کيد

پس از انتخاب کتاب‌ها و آمده شدن نمونۀ ترجمه‌ها، کميته از شارلوت شيدي، کارگزار ادبی مقيم نيويورک، درخواست کرد اين رمان‌ها را به ناشران عرضه کند، و او اين وظيفه را به رايگان بر عهده گرفت. آژانس وی نمايندۀ شماری از نويسندگان خارجی است، از جمله

لوران گوده

(Laurent Gaude)

که سال گذشته جايزۀ گنکور را ربود، دوميترو تپه‌نگ

(Dumitru Tepeneag)

نويسندۀ رومانيايي، و عکاس ايتاليايی اورنلا وورسپی

(Ornella Vorspi)
گرچه هنوز هیچ ناشری حاضر به چاپ و انتشار اين سه رمان نشده است، "کميتۀ بين‌المللی آزادی نشر" اخيراً برای کمک به هزينۀ انتشار و تبليغ کتاب ديگری که مؤسسۀ انتشاراتی

Arcade

واقع در نيويورک آمادۀ توزيع داشت، مبلغ ده هزار دلار در اختيار اين مؤسسه قرار داد. اين کتاب گزيده‌ای است از آثار نثر و شعر نويسندگان ايرانی به نام روزگار غريبی است، نازنين[٣] به گزينش و ويرايش ناهيد مظفري. انجمن قلم آمريکا به منظور بزرگداشت چاپ و انتشار اين کتاب در ماه آوريل، در جريان برنامۀ سالانۀ "صداهايی از تمامی دنيا: جشنوارۀ ادبيات جهانی نيويورک" در مانهاتان، از عده‌ای از نويسندگانی که آثارشان در اين کتاب آمده است دعوت کرد تا نوشتۀ خود را برای حضار بخوانند

----------------------------------------------------------------------------------------------
[١] Open Society Institute
[٢] National Endowment for the Arts
[٣] Strange Times, Dear: The PEN Anthology of Contemporary Iranian Literature

--------------------------------------------------------------------------

برگرفته از تارنمای اخبار روز با ویرایشی ناگزیر در نگاشت و سطربندی