Tuesday, March 06, 2007
2: 275.گفتماني در راستاي ِ گره گشايي از رازْواره هاي ِ گاه شماري ي ايراني
يادداشت ويراستار
گاه شماري ي خورشيدي ي ايراني، با آن كه به تصديق و تأكيد ِ دانشمندان ِ اين رشته، رساترين سامان ِ گاه شماري در جهان است، هنوز پاره اي رازْواره ها، گره هاي ناگشوده و پرسشهاي بي پاسخ مانده در خود دارد كه حلّ آنها نيازمند كوشش و پژوهشي تازه و امروزين و بررسي ي دانشي و انتقادي ي همه ي داده ها و دريافته ي پيشين بر بنياد ِ دستْ آوردها و قانونمندي هاي علمي ي پيشرَو ِ اين روزگارست.
دوست پژوهنده ي ارجمندم آقاي دكتر رضا مُرادي غياث آبادي كه جُستار در چيستي و چگونگي ي گاه شماري ي
ايراني در سنجش با ديگر گاه شماري هاي جهان، يكي از شاخه هاي پژوهشهاي دلْ خواه اوست، تا كنون گامهاي بلندي در اين راه برداشته است و دريافته هاي خود را در تارنماي خود به نام پژوهشهاي ايراني (نوشته هاي او در زمينه ي فرهنگ ايران باستان و اخترْباستانْ شناسي) و گاه در تارنماها و رسانه هاي ديگر نشر داده است. او به تازگي برآيند ِ گفتماني را كه در گستره ي تاريخي ي گاه شماري ايراني با دوست دانشمند و پژوهشگر ديگرم آقاي دكتر محمّد حيدري ملايري استاد نِپاهِشْگاه ِ (رَصَدخانه ي ِ) پاريس داشته، در نوشتاري خواندني و آموزنده
با عنوان ِ
آغازه‌ای بر دشواری‌های ِ تاریخی ي ِ گاهشماری ي ِ ایرانی
در تارنماي خود نشرداده است:
http://www.ghiasabadi.com/
*
دكتر مرادي، همچنين در تارنماي خود، به شناساندن كار دانشي و پژوهشي ي بزرگ و ارجمندي از دكتر حيدري ملايري پرداخته و بدان پيوندداده است.
اين كار ِ كارستان، فرهنگي است سه زباني با عنوان:
فرهنگ ِ انگليسي - فرانسه - فارسي ي ِ ریشه شناختی ِ اخترشناسی و اخترفیزیک
<br>
An Etymological Dictionary of Astronomy and Astrophysics
English-French-Persian
كه مؤلّف و ويراستار دانشمند ِ آن، از ديرزماني پيش ازين دست اندر كار ِ فراهم آوري و تدوين ِ آن بوده و گرچه هنوز به چاپ نرسانده، پيشْ گفتار و كتابْ شناخت و نيز چند حرف ِ آماده شده ي ِ آن را دَهِشمندانه در شبكه ي ِ جهاني، با نشاني ي:
http://aramis.obspm.fr/~heydari/dictionary/Intro.html
در ديدْرس ِ دوستداران دانش و فرهنگ قرارداده است.
درونمايه و ساختار ِ اين فرهنگ ابتكاري و بي همتاي دانشگاهي در سطح ِ جهاني تا همين جايي كه مي توان از بخشهاي آماده شده ي آن دريافت، نمايشگر بينش و پژوهش و گزينش ژرف و دقيق و پُروسواس مؤلّف و پرهيز او از آسان گيري و سطحي نگري و خُرسندشدن به يافتني هاي آسان به دست آمدني و در حدّ پسند ِ ميانْ مايگان است.
كتابْ شناخت ِ اين اثر ِ ستودني، حكايت از گرانْ مايگي ي ِ خاستگاهها و پشتوانه هاي ِ كار ِ مؤلّف دانشور و فرهيخته ي آن دارد و نشان مي دهد كه او در جُستار خود، چه گنجهاي شايگاني را بررسيده و كاويده و چه گوهران ِ رخشاني را از آنها فراچنگ آورده و فرهنگ ِ پويا و گويا و امروزين خويش را بدانها آذين بسته است.
فرهنگ سه زباني ي پديدآورده ي دكتر حيدري ملايري، نمايشگاه شكوهمند ِ توانمندي ها و گنجايش هاي زبان فارسي در همْ كناري ي ِ دو زبان بزرگ ِ جهانْ شمول نيز هست و بار ِ ديگر اين نكته ي كليدي و مهمّ را در ديدگاه ِ بينشْ وَران قرارمي دهد كه هرگاه بر بنياد ِ پژوهشي سامانمند و نه برداشتهاي باري به هر جهت و سَره نويسي ي آشفته و پُر ابهام، به كار ِ برابريابي ي واژه ها و تركيبهاي بايسته و داراي كاربُرد ِ جهاني شده ي اين روزگار در زبان ِ مادري مان بپردازيم، تا چه پايه خواهيم توانست از توانگري ي هنوز به درستي شناخته نشده ي اين زبان در كارزار ِ فرهنگي ي كنوني برخوردار گرديم.
بررسي و نقد فراگير اين فرهنگ ارجمند، مي ماند براي زمان ِ نشر ِ همه ي درآمدهاي آن. امّا از هم اكنون مي توان فرش قرمز ِ شايستگي ي دانشي و فرهنگي را براي گستردن در پيش ِ پاي ِ اين ايراني ي دانشور و جويا و پژوهشگر، آماده كرد. گام هايش در راه فرخنده اي كه مي پيمايد، استوار و پويا باد!
