Thursday, December 14, 2006

 

2: 163. ورزش ِ زورخانه اي، شاخه اي از فرهنگ ِ كهن ِ ايراني


يادداشت ويراستار

ورزش زورخانه اي -- كه دست اندركاران ِ برنامه هاي ورزشي در دوران ِ ما بي هيچ گونه ريشه يابي ي پژوهشي، عنوان ِ ورزش باستاني را براي آن برساختند و بر سر ِ زبانها انداختند -- در سرشت و ساختار ِ خود، شاخه اي از فرهنگ كهن ِ ايراني است و درونمايه ي آن تنها به ورزش و پرورش ِ اندامهاي تن خلاصه نمي شود؛ بلكه فراتر از آن به آيين و اخلاق و هنجارهاي زندگي و كُنِش ِ اجتماعي مي رسد و ريشه در خاستگاه هاي بسيار ديرينه دارد و از سرچشمه هاي آيينها و اسطوره ها و حماسه هاي ايراني آب مي خورد و در هزاره ي اخير نيز برخي از آموزه هاي اسلامي و به ويژه شيعي را در خود جذب كرده و سرشتي تازه تر و آميخته يافته است.
در زمينه ي ريشه يابي و شناخت ِ اين شاخه از فرهنگ مان، تا كنون گفتارها و كتابهاي سودمند و رهنموني نوشته شده است كه از جمله مي توان به كتاب تاريخ ِ ورزش ِ باستاني (زورخانه) پژوهش ِ حسين پرتو بيضايي و نقد ِ روشنگر و سودمند ِ استاد زنده ياد دكتر محمّد جعفر محجو ب بر اين كتاب (در كتاب ادبيّات ِ عاميانه ي ايران، نشر ِ چشمه، جلد يكم و دوم با هم، صص 1027 - 1037)، تهران- 1384 و نيز پژوهش دانشگاهي و ريشه شناختي ي زنده ياد دكتر مهرداد بهار با عنوان ِ ورزش ِ باستاني ِ ايران و ريشه هاي تاريخي ِ آن در كتاب ِ جُستاري چند در فرهنگ ايران اشاره كرد.
در همين راستا، به تازگي دكتر شاهين سپنتا دست به كار زده و با جمع بندي ي پژوهشهاي پيشين و نيز پژوهشي گسترده و تازه، گفتاري مستند و استوار و رهنمون و خواندني را در دو بخش، در تارنماي خود ايران نامه نشر داده و نشاني ي آن را با مهر بدين دفتر فرستاده است كه من با سپاس گزاري از وي و آفرين بر كوشش ورزي ِ او در اين زمينه، چند تصوير و نيز نشاني ي ِ گفتار ِ يادكرده را در پي مي آورم:
http://drshahinsepanta.persianblog.com/1385_8_drshahinsepanta_archive.html

ميل گرفتن ورزشكاران در زورخانه ي پورياي ولي - اصفهان


سردمدار (/مُرشد/ كهنه سوار) در زورخانه ي پورياي ولي - اصفهان


ميل گرفتن ورزشكاران در زورخانه اي نوبنياد - كابل

سر در ِ زورخانه ي فردوسي در دوشنبه - تاجيكستان


تخته گرفتن ِ يك ورزشكار در همان زورخانه



<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?