CENTER FOR IRANIAN STUDIES - کانون پژوهشهای ايران شناختی

يادداشت ويراستار


تاريخ فرهنگ و ادب ِ ميهن ِ ما در هر دو دوران پيش و پس از اسلام، فراگير ِ نامها و يادها و اثرهاي ِ بزرگان بسياري است. دستاوردهاي هريك از اين نامداران، چنان ارزشها و ويژگيهايي دارد، كه گزينش يك يا چند تن و برترشمردن او يا آنان بر ديگران، سخت دشوار مي نمايد.
در هزاره ي اخير، شايد بتوان پيش از همه، بر نامهاي سه تن انگشت گذاشت و نخستين پايگاهها را از آن ِ ايشان شمرد: فردوسي، مولوي و حافظ. چنين گزينشي كه پشتوانه ها و رهنمودهاي ويژه ي خود را دارد، همانا ارج و بزرگي ي ديگران را در سايه نمي گذارد و نمي توان از اينان سخن گفت و در باره ي ِ آفرينشگراني همچون نظامي، سعدي و جز آنان، خاموش ماند.
به هر روي، جلال الدّين محمّد مولوي ي بلخي/ قونَوي (587 - 653 هجري خورشيدي / 1208 - 1274

ميلادي) -- كه در فراسوي ايران، به مناسبت ِ اقامت او در روم خاوري (/ آسياي كهين/ تركيّه ي كنوني)، بيشتر او را به نام ِ رومي مي شناسند -- يكي از بزرگ ترين چكادها در كوهسار ِ فرهنگ و ادب ايران و جهان است كه در هفت سده ي پشت ِ سر، صدها تن از پژوهندگان ايراني و جُزْايراني در گفتارها و كتابهاي زيادي به كار ِ شناخت ِ زندگي و آفريده هاي او سرگرم بوده اند و هستند و هنوز هم بسي از رازواره هاي انديشه و عرفان و شعر و ادب ِ او به درستي شناخته نشده و راه ِ خم اندر خم ِ هزارتوهاي ِ شگفت ِ سير و سلوك ِ او بر رهروان بسته مانده است.

روي جلد كتاب آنه ماري شيمل
مولوي شناس نامدار آلماني درباره ي مولانا

يونسكو سال 2007 ميلادي را -- كه اكنون در آستانه ي آنيم -- به مناسبت هشتصدمين زادْسال ِ مولوي، سال جهاني ي ِ ويژه ي بزرگداشت او اعلام كرده است. به همين مناسبت از چندي پيش در ايران و فراسوي آن، همايش هاي گوناگون فرهنگي و هنري و ادبي تشكيل گرديده و يا در حال ِ تدارك است.
از تهران خبر رسيد كه همين امشب (پنجشنبه 23 آذر 1385) نشست ِ بزرگداشت مولانا از سوي ماهنامه ي بُخارا در خانه ي هنرمندان برگزارخواهدشد. متن ِ فراخوان ِ اين همايش كه بدين دفتر رسيده، بدين شرح است:


دكتر محمّدعلي موحّد در شب ِ مولانا

مولانا جلال الدّين كه اشعارش او را جاودانه ساخته، بيش از هفتصد سال است كه در دل خوانندگان فارسي زبان آثار خود زنده مانده است . روايت شرح زندگي اش او را از انساني شگفت مبدّل به چهره اي اسطوره اي كرده است . هر چند دانشمندان ايراني ، ترك و اروپايي در پنجاه سال گذشته كوشيده اند تا سرگذشت تاريخي واقعي تري از مولانا جلال الدّين و شمس تبريزي به دست دهند اما هنوز اين كوشش ادامه دارد. در ايران نيز از بديع الزّمان فروزانفر، عبدالحسين زرّين كوب ، شفيعي كدكني تا نسل محققان جوانتر كتاب هايي در شناخت مولانا ، مثنوي و غزليّات شمس منتشر كرده اند. دكتر محمّد علي موحّد استادي است كه تحقيقات و مطالعات و سخنراني هاي او درباره مولانا و شمس نيم قرن سابقه دارد . كتاب ارزشمند " مقالات شمس تبريزي " براي اولين بار توسط دكتر محمّد علي موحّد به زبان فارسي عرضه شد كه تا كنون چندين بار تجديد چاپ شده است . كتاب ديگر دكتر موحّد " شمس تبريزي " است كه از مهمترين منابع در شناخت شمس تبريزي به شمار مي رود. مجله بُخارا پنجشنبه بيست و سوم آذر ماه در هشتصدمين سال تولّد مولانا اقدام به برگزاري شب مولانا كرده است كه در اين مراسم دكتر محمّد علي موحّد تحت عنوان " غروب شمس " آخرين مطالعات و تحقيقات خود را درباره مولانا و شمس تبريزي ارائه خواهد كرد.
مجله ي بُخارا پيش از اين شب هاي " رابيندرانات تاگور" ، " اومبرتو اكو" ، " پتر هانتكه " ، " گونترگراس" و ... را برگزار كرده است .

* * *

به همين مناسبت، برنامه هاي هنري ي ويژه اي در ايران و بيرون از آن، اجراشده است و يا خواهد شد. ازجمله، در مهرماه گذشته، ايسنا (خبرگزاري ي دانشجويان ايران) در گزارشي به زبان انگليسي نوشت:

TEHRAN, Oct.16 (ISNA) - On the occasion of the 800th anniversary of Rumi, Iranian musicians will perform concerts around the world.
The eminent Iranian musician Shahram Nazeri is to perform mystical music in the "Aras Night" ceremony held in Konya of Turkey.
Another Iranian musician, Davoud Azad performed a late September concert in the honor of Rumi in an old church near the English parliament in London .
In this ceremony Azad had chosen poems from Rumi that mostly concentrated on his devotion to the Shams of Tabriz.
Azad plans to take part in the 800th memorandum festival of Rumi in Turkey and also to perform a great concert tour all over Iran , next year.
Also Iran 's Music House with the cooperation of Rumi's ideas and culture institution has invited all composers to compose a work dedicated to the great Iranian poet and mystic, Movlana Jalalodin Rumi.
Also the eminent Iranian music group "The Kamkars" were invited to London on the occasion of Rumi's memorandum.
"We have not yet decided if we are to take part in the ceremony or not," stated head of the Kamkars, Houshang Kamkar.
Also the Iranian national music singer, Ali Reza Ghorbani, plans to perform 5 pieces from Rumi in Spain and France concerts.

براي شناخت گوشه اي از كارهاي باختريان درباره ي مولوي، نقد ِ مجيد نفيسي، شاعر، پژوهشگر و ناقد ادبي ي مقيم كاليفرنيا بر ترجمه گونه اي از مثنوي به وسيله ي كلمن باركز

(Colman Barks)

كه در آمريكا نشريافته، خواندني و آموزنده است. اين نقد را در نشاني ي زير بيابيد و بخوانيد

http://www.iranian.com/NaficyMajid/2006/December/Barks/index.html

posted by Jalil Doostkhah @ 4:18 AM